Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych lat nauki mogą być ponownie sprawdzane w bieżących testach.

Szkoła Podstawowa: KLASA 7

1. Właściwości fizyczne i chemiczne substancji chemicznych znanych z życia codziennego.
2. Mieszaniny substancji i ich rozdzielanie.
3. Zjawiska fizyczne a reakcje chemiczne.
4. Pierwiastki i związki chemiczne; symbole pierwiastków.
5. Podział pierwiastków na metale i niemetale.
6. Właściwości metali i niemetali.
7. Stopy. Praktyczne zastosowanie metali, stopów i niemetali.
8. Korozja i sposoby ochrony przed korozją metali.
9. Mieszanina a związek chemiczny.
10. Podstawowy sprzęt i szkło laboratoryjne.
11. Obliczenia z wykorzystaniem pojęć: objętość, masa i gęstość.
12. Atomy i cząsteczki.
13. Budowa atomów, izotopy.
14. Cząstki elementarne i ich właściwości.
15. Zjawisko promieniotwórczości i jego praktyczne wykorzystanie.
16. Zależność między budowa atomu pierwiastka, a jego położeniem w układzie okresowym.
17. Podstawowe wiadomości o układzie okresowym pierwiastków, odczytywanie informacji z układu.
18. Wartościowość pierwiastka.
19. Cząsteczki związku chemicznego i pierwiastka.
20. Wzory strukturalne (kreskowe) i sumaryczne.
21. Nazewnictwo prostych związków chemicznych.
22. Rodzaje wiązań chemicznych.
23. Związki jonowe i kowalencyjne.
24. Jony metali i niemetali.
25. Masa atomowa i cząsteczkowa; atomowa jednostka masy.
26. Prawo stałości składu związku chemicznego i prawo zachowania masy.
27. Równania reakcji chemicznych.
28. Obliczenia stechiometryczne.
29. Rodzaje reakcji chemicznych.
30. Wpływ katalizatora na przebieg reakcji chemicznej.
31. Powietrze, jego skład i właściwości.
32. Właściwości azotu.
33. Właściwości i znaczenie tlenu w przyrodzie.
34. Ozon i dziura ozonowa.
35. Właściwości tlenku węgla (IV).
36. Zastosowanie praktyczne i rola dwutlenku węgla w przyrodzie.
37. Właściwości i praktyczne zastosowanie wodoru.
38. Związki wodoru z niemetalami.
39. Gazy szlachetne i ich zastosowanie praktyczne.
40. Efekt cieplarniany i przyczyny globalnego ocieplenia klimatu.
41. Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami.
42. Mol, masa molowa, objętość molowa gazów.
43. Najwybitniejsi uczeni w badaniach chemicznych.

Szkoła Podstawowa: KLASA 8

1. Zakres tematyczny klasy 7 oraz:
2. Budowa cząsteczki wody.
3. Woda i roztwory wodne.
4. Właściwości wody.
5. Stężenie procentowe roztworu, zmiana stężenia i mieszanie roztworów.
6. Rodzaje roztworów; rozpuszczalność substancji w wodzie.
7. Tlenki metali i niemetali.
8. Elektrolity i nieelektrolity.
9. Wodorotlenki i zasady.
10. Właściwości i zastosowanie wodorotlenku sodu, potasu i wapnia.
11. Wodorotlenki i zasady wokół nas.
12. Otrzymywanie zasad i wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie.
13. Dysocjacja elektrolityczna kwasów i zasad.
14. Tlenki kwasowe i zasadowe.
15. Kwasy tlenowe i beztlenowe.
16. Otrzymywanie i właściwości podstawowych kwasów.
17. Kwasy w naszym otoczeniu.
18. Dysocjacja elektrolityczna kwasów.
19. Kwasy mocne i słabe.
20. Powstawanie kwaśnych opadów i ich skutki.
21. Roztwory kwaśne i zasadowe; skala pH, zastosowanie wskaźników: papierek wskaźnikowy uniwersalny, fenoloftaleina, oranż metylowy i błękit tymolowy.
22. Sole, budowa cząsteczek, wzory kreskowe i sumaryczne. Nazewnictwo soli.
23. Otrzymywanie soli. Reakcja zobojętniania.
24. Reakcje strąceniowe.
25. Właściwości i zastosowanie soli.
26. Dysocjacja elektrolityczna soli, sole rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie.
27. Reakcje metali z kwasami. Szereg aktywności metali.
28. Reakcje utleniania-redukcji.
29. Odmiany alotropowe węgla.
30. Naturalne źródła węglowodorów (ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny).
31. Szereg homologiczny alkanów.
32. Właściwości i zastosowanie alkanów; związek między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów.
33. Szereg homologiczny alkenów i alkinów.
34. Właściwości etylenu i acetylenu.
35. Izomeria łańcuchowa i położeniowa.
36. Polimeryzacja.
37. Szereg homologiczny alkoholi.
38. Właściwości alkoholi (szczególnie metanolu, etanolu i glicerolu).
39. Alkohole mono- i polihydroksylowe.
40. Porównanie właściwości alkoholi.

Liceum ogólnokształcące: KLASA 1

1. Budowa atomu, geometria cząsteczek, hybrydyzacja orbitali atomowych.
2. Pojęcia: nukleony, liczba atomowa, liczba masowa, masa atomowa, izotopy.
3. Przemiany promieniotwórcze, liczby kwantowe.
4. Przestrzenny model budowy atomu, Związki manganu, chromu, żelaza.
5. Konfiguracja elektronowa i skrócona konfiguracja elektronowa, schemat klatkowy.
6. Rozmieszczenie elektronów w powłokach atomu, podpowłoki.
7. Elektrony walencyjne.
8. Położenie pierwiastka w układzie okresowym.
9. Typy hybrydyzacji w związkach nieorganicznych, metoda VSEPR, kąty między wiązaniami w cząsteczkach.
10. Masa cząsteczkowa, masa molowa związku chemicznego.
11. Interpretacja jakościowa i ilościowa równań reakcji chemicznych.
12. Wiązanie kowalencyjne, wiązanie jonowe, wiązanie metaliczne i siły van der Waalsa, wiązania wodorowe.
13. Właściwości fizyczne metali.
14. Zapis poszczególnych rodzajów wiązań.
15. Metale i ich stopy.
16. Elektroujemność, właściwości substancji, liczba elektronów walencyjnych a rodzaj wiązania chemicznego.
17. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji, wiązania typu ϭ i π.
18. Przykłady substancji o wiązaniach jonowych, kowalencyjnych i metalicznych i ich właściwości.
19. Oddziaływania międzycząsteczkowe.
20. Nazewnictwo i wzory tlenków.
21. Reakcje otrzymywania tlenków i otrzymywania tlenu.
22. Podział tlenków.
23. Wodorki: podział, właściwości, zastosowanie, sposoby otrzymywania.
24. Nazewnictwo wodorków i kryteria podziału.
25. Wodorotlenki: nazewnictwo, sposoby otrzymywania, wzory, właściwości, zastosowanie.
26. Pojęcie higroskopijności, przykłady substancji higroskopijnych z życia codziennego.
27. Wzory, nazewnictwo, podział kwasów.
28. Sposoby otrzymywania kwasów.
29. Barwa wskaźników w roztworach kwasów i zasad.
30. Właściwości i zastosowanie kwasów.
31. Wzory i nazewnictwo soli, hydroksosoli, wodorosoli.
32. Wykrywanie węglanu wapnia.
33. Dysocjacja kwasów, zasad, soli, pH tych związków, teoria Brønsteda.
34. Zjawiska krasowe i reakcje skał pod wpływem działania HCl.
35. Twardość wody, sposoby usuwania jej twardości.
36. Hydraty: nazewnictwo, wzory.
37. Właściwości i zastosowanie gipsu oraz wybranych soli.
38. Zastosowanie skał gipsowych.
39. Skala twardości minerałów.
40. Nawozy naturalne i sztuczne.
41. Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.
42. Zagadnienia z klasy 7 i 8 szkoły podstawowej będące uzupełnieniem powyższych zagadnień.

Liceum ogólnokształcące: KLASA 2

1. Budowa atomu.
2. Układ okresowy pierwiastków chemicznych - rozmieszczenie pierwiastków chemicznych, zależności między położeniem atomów a jego właściwościami.
3. Izotopy, podstawowe przemiany jądrowe, liczby kwantowe.
4. Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane i niespolaryzowane.
5. Wiązanie jonowe, właściwości substancji posiadających to wiązanie.
6. Wiązanie metaliczne i oddziaływania międzycząsteczkowe.
7. Rodzaj wiązania, a właściwości chemiczne związku.
8. Kształty cząsteczek, metoda VSEPR.
9. Wiązanie wodorowe.
10. Tlenki i związki pierwiastków chemicznych z wodorem.
11. Wodorotlenki, kwasy nieorganiczne, sole.
12. Hydraty.
13. Skala Mohsa.
14. Mol i liczba Avogadra.
15. Masa cząsteczkowa i masa molowa.
16. Prawo stałości składu związku chemicznego.
17. Obliczenia stechiometryczne.
18. Stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych.
19. Pojęcie utleniacza i reduktora.
20. Procesy utleniania i redukcji.
21. Bilansowanie równań reakcji utleniania i redukcji.
22. Ogniwa galwaniczne, elektroliza.
23. Rodzaje roztworów: pojęcia i sposoby rozdzielania mieszanin.
24. Rozpuszczalność substancji, krzywe rozpuszczalności.
25. Stężenie procentowe roztworu.
26. Stężenie molowe roztworu.
27. Przeliczanie stężeń.
28. Zatężanie i rozcieńczanie roztworów.
29. Elektrolity i nieelektrolity, proces dysocjacji elektrolitycznej.
30. Wskaźniki kwasowo-zasadowe.
31. Stopień dysocjacji elektrolitycznej i stała dysocjacji.
32. Odczyn i pH roztworu, hydroliza.
33. Właściwości sorpcyjne gleby i stopień jej zanieczyszczeń.
34. Zanieczyszczenia powietrza.
35. Reakcje zobojętniania i reakcje strącania osadów.
36. Związki manganu, chromu, żelaza, miedzi.
37. Efekty energetyczne reakcji chemicznych: reakcje egzo i endoenergetyczne, entalpia, energia aktywacji.
38. Równanie kinetyczne.
39. Szybkość reakcji chemicznej.
40. Chemia organiczna (podstawowe wiadomości z klasy 8 szkoły podstawowej) oraz z bieżącego materiału dotyczące:
    • węglowodory: alkany, alkeny i alkiny podstawowe wzory, definicje i właściwości, reakcje, fluorowcopochodne, izomery,
    • reakcje spalania, substytucji, addycji, polimeryzacji,
    • stopnie utlenienia węgla w związkach organicznych.
41. Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.

Liceum ogólnokształcące: KLASA 3

1. Chemia nieorganiczna - podstawowe informacje z klas 1 i 2.
2. Chemia organiczna - węglowodory: alkany, alkeny i alkiny, cykloalkany - podstawowe wzory, definicje i właściwości oraz reakcje.
3. Benzen - właściwości i reakcje.
4. Fluorowcopochodne węglowodorów. Reakcje jakim ulegają, nazewnictwo związków.
5. Termoplasty i duroplasty.
6. Alkohole monohydroksylowe: otrzymywanie, nazewnictwo systematyczne i zwyczajowe, rzędowość, izomery, właściwości fizyczne w szeregu homologicznym alkoholi monohydroksylowych i właściwości chemiczne, kontrakcja objętości, zastosowania.
7. Fermentacja alkoholowa, wpływ alkoholu na organizm ludzki, metabolizm alkoholu etylowego.
8. Alkohole polihydroksylowe: otrzymywanie, właściwości fizyczne i chemiczne, nazewnictwo, zastosowania.
9. Sposoby odróżniania alkoholi polihydroksylowych od monohydroksylowych.
10. Fenole: budowa, nazewnictwo, izomery, otrzymywanie, właściwości fizyczne i chemiczne, reakcje, zastosowanie.
11. Porównanie alkoholi i fenoli.
12. Aldehydy: budowa, nazewnictwo, szereg homologiczny, sposoby otrzymywania, reakcje jakim ulegają, próby Tollensa i Trommera, zastosowania.
13. Ketony: budowa, nazewnictwo, szereg homologiczny, sposoby otrzymywania, reakcje jakim ulegają, próby Tollensa i Trommera, zastosowania.
14. Niższe kwasy karboksylowe: budowa, nazewnictwo systematyczne i zwyczajowe, szereg homologiczny, izomery, sposoby otrzymywania, reakcje jakim ulegają bądź nie ulegają, zastosowania, właściwości.
15. Fermentacja octowa.
16. Porównanie mocy kwasów organicznych i nieorganicznych.
17. Sole kwasów karboksylowych.
18. Wyższe kwasy karboksylowe: budowa, nazewnictwo systematyczne i zwyczajowe, szereg homologiczny, izomery, sposoby otrzymywania, reakcje jakim ulegają bądź nie ulegają, zastosowania, właściwości.
19. Odróżnianie nasyconych i nienasyconych kwasów karboksylowych - reakcja z wodą bromową i manganianem(VII) potasu.
20. Reakcje otrzymywania mydeł, określanie odczynu otrzymanych mydeł.
21. Aminy i amidy: budowa, nazewnictwo, sposoby otrzymywania, reakcje, zastosowania, właściwości, rzędowość, izomery.
22. Hydroksykwasy.
23. Izomeria optyczna związków organicznych.
24. Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach, kwasy w żywności i lekach.

Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych lat nauki mogą być ponownie sprawdzane w bieżących testach.

Szkoła Podstawowa: KLASA 5

1. Treści nauczania zawarte w zakresie materiału z przyrody w klasie 4.
2. Tkanki roślinne.
3. Korzeń - organ podziemny rośliny, budowa, funkcje.
4. Pęd - budowa i funkcje łodygi.
5. Liść jako wytwórnia pokarmu - budowa, funkcje.
6. Mchy: środowisko życia, budowa, rozmnażanie, znaczenie w przyrodzie i dla człowieka.
7. Torf - jak powstaje i do czego służy.
8. Paprociowe.
9. Rośliny nagonasienne - przegląd, budowa, znaczenie.

Szkoła Podstawowa: KLASA 6

1. Treści nauczania zawarte w zakresie materiału z biologii w klasie 5.
   
2. Stawonogi i mięczaki.
   
3. Ryby - środowisko życia, przystosowanie, przegląd i znaczenie.
   
4. Płazy i gady - środowisko życia, przystosowanie, przegląd i znaczenie.
   
5. Ochrona ryb, płazów i gadów w Polsce.
   
6. Ptaki - przystosowania, środowisko życia, przegląd i ochrona, znaczenie.

Szkoła podstawowa: KLASA 7

I. Treści nauczania biologii w klasie 6 oraz:

II. Układ oddechowy:
1. Budowa i rola układu oddechowego:

• drogi oddechowe;
  
• narząd wymiany gazowej - płuca;
  
• związek budowy narządów układu oddechowego z pełnionymi przez nie funkcjami;
  
• powstawanie głosu;

2. Mechanizm wymiany gazowej:

• mechanizm wentylacji płuc;
  
• skład powietrza wdychanego i wydychanego;
  
• wymiana gazowa w płucach;
  
• wymiana gazowa w tkankach;

3. Oddychanie komórkowe:

• mitochondria - organelle oddychania komórkowego;
  
• substraty i produkty oddychania komórkowego;
  
• ATP;
  
• sposoby wykorzystania energii przez organizm;

4. Higiena i choroby układu oddechowego.

III. Układ wydalniczy:
1. Budowa i działanie układu wydalniczego:

• wydalanie a defekacja;
  
• narządy układu wydalniczego - budowa i funkcje;
  
• wydalanie produktów przemiany materii;
  
• budowa i działanie nefronu;
  
• etapy powstawania moczu;

2. Higiena i choroby układu wydalniczego.

IV. Regulacja nerwowo - hormonalna:
1. Budowa i funkcjonowanie układu dokrewnego:

• hormony - produkty wydzielania gruczołów dokrewnych;
  
• klasyfikacja gruczołów na gruczoły zewnątrzwydzielnicze i dokrewne (wewnątrzwydzielnicze);
  
• lokalizacja gruczołów dokrewnych w ciele człowieka;
  
• rola hormonów w organizmie człowieka (hormon wzrostu, tyroksyna, insulina, glukagon, estrogen, progesteron, adrenalina, parathormon);
  
• antagonistyczne działanie hormonów;

2. Zaburzenia funkcjonowania układu dokrewnego:

• skutki nadmiaru i niedoboru wybranych hormonów (hormon wzrostu, tyroksyna, insulina, glukagon, estrogen, progesteron, adrenalina, parathormon);

V. Skóra - powłoka organizmu:
1. Budowa i funkcje skóry.
2. Wytwory naskórka.
3. Dolegliwości i choroby skóry.

Szkoła Podstawowa: KLASA 8

I. Treści nauczania biologii w klasie 7 oraz:

II. Ekologia:
1. Organizm a środowisko:

• nisza ekologiczna;
  
• siedlisko;
  
• tolerancja ekologiczna;
  
• zakres tolerancji na wybrane czynniki środowiska (woda, temperatura, stężenie soli, światło);
  
• organizmy wskaźnikowe;
  
• skala porostowa;

2. Cechy populacji:

• populacja;
  
• liczebność i zagęszczenie populacji;
  
• czynniki wpływające na liczebność i zagęszczenie populacji;
  
• populacja w przestrzeni;
  
• struktura płciowa i struktura wiekowa płci;

3. Zależności występujące między organizmami:

• oddziaływania antagonistyczne i nieantagonistyczne;
  
• pojęcia: konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo, roślinożerność, mutualizm, komensalizm, protookoperacja;
  
• konkurencja: zasoby, o które konkurują organizmy; konkurencja międzygatunkowa i wewnątrzgatunkowa, przykłady konkurencji;
  
• pasożytnictwo: pasożyty zewnętrzne i wewnętrzne, przystosowania do pasożytniczego trybu życia, przykłady pasożytniczych roślin i grzybów;
  
• drapieżnictwo: przystosowania do trybu życia drapieżnika i ofiary, sposoby polowania i obrony, rośliny drapieżne);
  
• roślinożerność: przykłady roślinożernych roślin i zwierząt, przystosowania przeżuwaczy do roślinożerności, obrona przed roślinożercami);
  
• przykłady organizmów, których łączy zależność nieantagonistyczna;
  
• przykłady organizmów, których łączy zależność antagonistyczna;

4. Czym jest ekosystem?

• składniki ekosystemu;
  
• rodzaje i przykłady ekosystemów;
  
• struktura piętrowa lasu;
  
• sukcesja pierwotna i wtórna;

5. Zależności pokarmowe:

• łańcuch pokarmowy;
  
• podstawowe poziomy troficzne;
  
• rola destruentów w ekosystemie;
  
• sieć pokarmowa;
  
• zakłócenie równowagi ekosystemu;

6. Materia i energia w ekosystemie:

• krążenie materii w przyrodzie;
  
• przepływ energii w ekosystemie;
  
• obieg węgla;
  
• piramidy ekologiczne;

III. Ewolucja życia:
1. Ewolucja i jej dowody: bezpośrednie i pośrednie.
2. Mechanizmy ewolucji.
3. Pochodzenie człowieka.

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 1

1. Autotroficzne odżywianie się organizmów - fotosynteza:
   • rodzaje autotrofizmu (fotosynteza, chemosynteza)
   • miejsce zachodzenia fazy jasnej i fazy ciemnej fotosyntezy
   • rodzaje fotosyntezy (fotosynteza oksygeniczna i fotosynteza anoksygeniczna)
   • barwniki fotosynetyczne
   • budowa chlorofilu
   • badanie wpływu barwy światła na efektywność fotosyntezy
   • budowa i funkcje fotosystemów
   • przebieg fotosyntezy
   • fosforylacja fotosyntetyczna cykliczna i niecykliczna
   • badanie syntezy skrobi asymilacyjnej
   • fotosynteza anoksygeniczna
   • znaczenie fotosyntezy
2. Autotroficzne odżywianie się organizmów - chemosynteza:
   • przebieg chemosyntezy
   • rodzaje bakterii przeprowadzających chemosyntezę
   • znaczenie chemosyntezy
3. Oddychanie komórkowe. Oddychanie tlenowe:
   • rodzaje oddychania komórkowego
   • lokalizacja etapów oddychania tlenowego w komórce
   • przebieg oddychania tlenowego
   • regeneracja NAD+
   • bilans energetyczny oddychania tlenowego
   • wpływ wybranych czynników na intensywność oddychania tlenowego
   • wydzielanie dwutlenku węgla i pochłanianie tlenu przez kiełkujące nasiona
4. Procesy beztlenowego uzyskiwania energii:
   • oddychanie beztlenowe
   • fermentacja alkoholowa i fermentacja mlekowa
   • zastosowanie fermentacji alkoholowej i mlekowej
   • zysk energetyczny procesów beztlenowych
   • wydzielanie dwutlenku węgla podczas fermentacji alkoholowej
5. Inne procesy metaboliczne:
   • metabolizm sacharydów (glikogenoliza, glukoneogeneza)
   • szlaki glukoneogenezy w organizmie człowieka
   • metabolizm tłuszczów u zwierząt (katabolizm i anabolizm)
   • przebieg β-oksydacji
   • metabolizm aminokwasów i białek (anabolizm i katabolizm)
   • transport amoniaku i cykl mocznikowy
   • wiązanie azotu atmosferycznego i przystosowanie sinic i bakterii z rodzaju Rhizobium do asymilacji azotu

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 2

I. RÓŻNORODNOŚĆ ZWIERZĄT

1. Kryteria klasyfikacji zwierząt:
   • kryteria i podział królestwa zwierząt
   • rozwój zarodkowy zwierząt (bruzdkowanie, gastrulacja, organogeneza)
   • jamy ciała zwierząt
   • wydalanie azotowych produktów przemiany materii
   • symetria ciała zwierząt
2. Tkanki zwierzęce. Tkanka nabłonkowa:
   • rodzaje tkanek zwierzęcych
   • pochodzenie tkanek zwierzęcych
   • budowa tkanki nabłonkowej
   • funkcje tkanki nabłonkowej
   • połączenia międzykomórkowe u zwierząt
   • związek między budową a funkcją nabłonków
   • rodzaje nabłonków
3. Tkanka łączna:
   • cechy tkanki łącznej
   • rodzaje tkanek łącznych
   • białka tkanki łącznej
   • rodzaje tkanki łącznej właściwej
   • tkanka łączna podporowa
   • krew, limfa i hemolimfa
4. Tkanki pobudliwe - nerwowa i mięśniowa:
   • tkanka nerwowa
   • budowa neuronów
   • funkcjonowanie neuronów
   • synapsy chemiczne
   • łuk odruchowy
   • tkanka mięśniowa
   • skurcz mięśnia szkieletowego
   • rodzaje tkanki mięśniowej
   • ruch mięśniowy
   • rodzaje ruchu lokomotorycznego
   • poziomy organizacji ciała (tkanka, narząd, układ narządów)
5. Parzydełkowce - tkankowe zwierzęta dwuwarstwowe:
   • ogólna budowa ciała parzydełkowców
   • budowa wewnętrzna parzydełkowców
   • budowa i działanie komórek parzydełkowych
   • budowa ściany ciała parzydełkowców
   • podstawowe czynności życiowe parzydełkowców
   • przemiana pokoleń u parzydełkowców
   • znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka
6. Płazińce - zwierzęta spłaszczone grzbieto-brzusznie:
   • podział systematyczny płazińców (wirkoształtne, przywry, tasiemce)
   • ogólna budowa ciała płazińców
   • pokrycie ciała płazińców
   • układ pokarmowy płazińców
   • oddychanie płazińców
   • transport substancji u płazińców
   • układ wydalniczy płazińców
   • rozmnażanie się i rozwój płazińców
   • cykle rozwojowe wybranych płazińców (motylicy wątrobowej, tasiemca nieuzbrojonego, tasiemca uzbrojonego, bruzdogłowca szerokiego)
   • przystosowania tasiemców do pasożytnictwa
   • znaczenie płazińców w przyrodzie i dla człowieka
7. Nicienie - zwierzęta o obłym, nieczłonowanym ciele:
   • ogólna budowa ciała nicieni
   • pokrycie ciała nicieni
   • budowa wewnętrzna nicieni
   • układ pokarmowy nicieni
   • oddychanie nicieni
   • transport substancji u nicieni
   • układ wydalniczy nicieni
   • rozmnażanie się i rozwój nicieni
   • cykle rozwojowe nicieni (glisty ludzkiej i włośnia krętego)
   • znaczenie nicieni w przyrodzie i dla człowieka
8. Pierścienice - bezkręgowce o wyraźnej metamerii:
   • budowa ciała pierścienic
   • różnorodność pierścienic
   • pokrycie ciała pierścienic
   • układ pokarmowy pierścienic
   • wymiana gazowa pierścienic
   • układ krwionośny pierścienic
   • układ wydalniczy pierścienic
   • rozmnażanie się i rozwój pierścienic
   • cykl rozwojowy dżdżownicy ziemnej
   • charakterystyka pijawek
   • znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka
9. Stawonogi - zwierzęta o członowanych odnóżach:
   • ogólna budowa ciała stawonogów
   • porównanie budowy morfologicznej wybranych grup stawonogów (skorupiaki, szczękoczułkopodobne, tchawkodyszne)
   • budowa morfologiczna wybranych grup stawonogów
   • modyfikacje odnóży u owadów
   • pokrycie ciała stawonogów
   • skrzydła owadów
   • ruch stawonogów
   • budowa wewnętrzna stawonogów
   • układ pokarmowy i odżywianie się stawonogów
   • układ oddechowy i narządy oddechowe stawonogów
   • układ krwionośny stawonogów
   • układ nerwowy stawonogów
   • narządy zmysłów stawonogów
   • układ wydalniczy stawonogów
   • rozmnażanie się i rozwój stawonogów
   • przeobrażenie niezupełne i zupełne
10. Różnorodność i znaczenie stawonogów:
    • charakterystyka skorupiaków, szczękoczułkopodobnych i tchawkodysznych
    • przedstawiciele poszczególnych grup stawonogów
    • znaczenie stawonogów w przyrodzie i dla człowieka
11. Mięczaki - zwierzęta o miękkim, niesegmentowanym ciele:
    • ogólna budowa ciała mięczaków
    • budowa morfologiczna wybranych grup mięczaków
    • pokrycie ciała mięczaków
    • układ pokarmowy mięczaków
    • układ oddechowy mięczaków
    • układ krwionośny mięczaków
    • układ wydalniczy mięczaków
    • rozmnażanie się i rozwój mięczaków
    • znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka
12. Szkarłupnie - bezkręgowe zwierzęta wtórouste:
    • ogólna budowa ciała szkarłupni
    • pokrycie ciała szkarłupni
    • układ wodny i jego rola
    • rozmnażanie się i rozwój szkarłupni
    • szkarłupnie jako nietypowe bezkręgowce
    • znaczenie szkarłupni w przyrodzie i dla człowieka

II. RÓŻNORODNOŚĆ STRUNOWCÓW

1. Charakterystyka strunowców:
   • cechy wspólne strunowców
   • plan budowy bezkręgowców i strunowców
   • drzewo rodowe strunowców
2. Cechy charakterystyczne kręgowców:
   • cechy kręgowców
   • cechy różniące główne grupy kręgowców
   • ewolucja łuków skrzelowych u kręgowców
   • temperatura ciała kręgowców
   • krągłouste
3. Ryby - żuchwowce pierwotnie wodne:
   • ogólna budowa ciała ryb
   • pokrycie ciała ryb
   • kształt ciała ryb
   • różnorodność ryb
   • układ szkieletowy ryb
   • układ pokarmowy ryb
   • układ oddechowy ryb
   • mechanizmy wspomagające wymianę gazową (działanie pokryw skrzelowych i tryskawki, mechanizm przeciwprądów)
   • pęcherz pławny
   • układ krwionośny ryb
   • układ nerwowy ryb
   • narządy zmysłów ryb
   • układ wydalniczy ryb
   • osmoregulacja u ryb
   • rozmnażanie się i rozwój ryb
   • przystosowania ryb do życia w wodzie
   • znaczenie ryb w przyrodzie i dla człowieka
4. Płazy - kręgowce dwuśrodowiskowe:
   • pokrycie ciała płazów
   • różnorodność płazów
   • układ szkieletowy płazów
   • poruszanie się płazów
   • układ pokarmowy płazów
   • układ oddechowy płazów
   • mechanizm wentylacji płuc u płazów
   • układ krwionośny płazów
   • układ nerwowy płazów
   • narządy zmysłów płazów
   • układ wydalniczy płazów
   • rozmnażanie się i rozwój płazów
   • przystosowania płazów do życia w dwóch środowiskach
   • znaczenie płazów w przyrodzie i dla człowieka
5. Gady - pierwsze owodniowce:
   • klasyfikacja gadów
   • pokrycie ciała gadów
   • układ szkieletowy gadów
   • układ pokarmowy gadów
   • układ oddechowy gadów
   • układ krwionośny gadów
   • układ nerwowy gadów
   • układ wydalniczy gadów
   • rozmnażanie się i rozwój gadów
   • przystosowania gadów do życia na lądzie
   • błony płodowe u gadów
   • różnorodność gadów
   • gady jako zwierzęta zmiennocieplne (hibernacja, estywacja)
   • znaczenie gadów w przyrodzie i dla człowieka
6. Ptaki - latające zwierzęta pokryte piórami:
   • środowisko życia ptaków
   • pokrycie ciała ptaków
   • budowa i rodzaje piór
   • układ szkieletowy ptaków
   • układ pokarmowy ptaków
   • przystosowania ptaków do różnych sposobów odżywiania się
   • układ oddechowy
   • wentylacja płuc u ptaków
   • układ krwionośny ptaków
   • układ nerwowy ptaków
   • narządy zmysłów ptaków
   • układ wydalniczy ptaków
   • układ rozrodczy ptaków
   • budowa jaja ptaka
   • wędrówki ptaków
   • przystosowania ptaków do lotu
   • ptaki niezdolne do lotu
   • znaczenie ptaków w przyrodzie i dla człowieka
7. Ssaki - kręgowce wszechstronne i ekspansywne:
   • cechy charakterystyczne ssaków
   • pokrycie ciała ssaków
   • układ szkieletowy ssaków
   • układ pokarmowy ssaków
   • układ oddechowy ssaków
   • układ krwionośny ssaków
   • układ nerwowy ssaków
   • narządy zmysłów ssaków
   • układ wydalniczy ssaków
   • rozmnażanie się i rozwój ssaków
   • potrzeby energetyczne ssaków
   • termoregulacja u ssaków
   • ssaki - zwierzęta stałocieplne
   • różnorodność ssaków (prassaki, ssaki niższe, łożyskowce)
   • przystosowania ssaków do życia w różnych środowiskach
   • ewolucja ssaków (stekowce i torbacze)
   • znaczenie ssaków w przyrodzie

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 3

I. UKŁAD NERWOWY

1. Budowa i działanie układu nerwowego:
   • budowa i funkcje układu nerwowego
   • budowa i rodzaje neuronów
   • rola komórek glejowych
   • pobudliwość komórek nerwowych
   • powstawanie i mechanizm przewodzenia impulsu nerwowego
   • cechy potencjału czynnościowego
   • neurony z włóknami mielinowymi i bezmielinowymi
   • neuroprzekaźniki
   • budowa i działanie synapsy chemicznej i synapsy elektrycznej
2. Ośrodkowy układ nerwowy:
   • budowa ośrodkowego układu nerwowego
   • budowa i funkcje mózgowia
   • budowa i funkcje mózgu
   • ośrodki korowe
   • układ limbiczny
   • budowa i funkcja rdzenia kręgowego
   • skład i funkcja płynu mózgowo-rdzeniowego
   • rodzaje i funkcje opon mózgowo-rdzeniowych
3. Obwodowy układ nerwowy:
   • budowa i funkcje obwodowego układu nerwowego
   • budowa, rodzaje i podział nerwów
   • łuk odruchowy
   • rodzaje odruchów (monosynaptyczny i polisynaptyczny)
   • odruchy warunkowe
   • odruchy bezwarunkowe
   • powstawanie odruchów bezwarunkowych
   • odruch uczenia się
   • pamięć i jej rodzaje
   • myślenie i inteligencja
4. Autonomiczny układ nerwowy:
   • funkcjonalny podział układu nerwowego
   • budowa i funkcja autonomicznego układu nerwowego
   • rola układu autonomicznego w utrzymaniu homeostazy
   • lokalizacja struktur nerwowych autonomicznego układu nerwowego
5. Higiena i choroby układu nerwowego:
   • higiena układu nerwowego
   • fazy snu
   • biologiczne znaczenie snu
   • wpływ substancji psychoaktywnych
   • mechanizm uzależnienia
   • skutki uzależnień
   • choroby neurologiczne
   • diagnostyka chorób układu nerwowego

II. NARZĄDY ZMYSŁÓW

1. Narządy zmysłów u zwierząt:
   • receptory
   • podział receptorów
   • narządy zmysłów u zwierząt
   • zmysł dotyku
   • zmysł wzroku
   • ewolucja oka
   • linia boczna u ryb
   • zmysł słuchu równowagi
   • zmysł węchu i smaku
2. Budowa i działanie narządu wzroku:
   • budowa gałki ocznej
   • budowa i rola siatkówki
   • aparat ochronny gałki ocznej
   • mechanizm widzenia
   • droga światła w oku
   • droga impulsu do ośrodka wzroku w korze mózgowej
   • procesy chemiczne w fotoreceptorach
   • akomodacja i adaptacja oka
   • widzenie przestrzenne
   • wady wzroku
   • choroby oczu
   • higiena narządu wzroku
3. Ucho - narząd słuchu i równowagi:
   • budowa i funkcje ucha
   • narząd spiralny (Cortiego) jako właściwy narząd słuchu
   • błędnik kostny i błędnik błoniasty
   • budowa narządu równowagi
   • funkcjonowanie narządu równowagi
   • droga fali dźwiękowej
   • powstawanie wrażeń słuchowych choroba lokomocyjna
   • negatywny wpływ hałasu na zdrowie
4. Narządy smaku oraz węchu:
   • budowa i funkcje narządu smaku
   • mechanizm powstawania wrażeń smakowych
   • budowa i funkcje narządu węchu
   • powstawanie wrażeń węchowych

III. UKŁAD HORMONALNY

1. Budowa i rola układu hormonalnego:
   • funkcje układu hormonalnego
   • gruczoły zewnątrzwydzielnicze i wewnątrzwydzielnicze
   • kryteria podziału hormonów
   • podział hormonów ze względu na budowę chemiczną
   • podział hormonów ze względu na miejsce i zakres działania
   • podział hormonów ze względu na mechanizm ich działania
   • hormony tkankowe i ich działanie
   • sposób działania hormonów
   • gruczoły dokrewne i ich hormony
   • hormony osi: podwzgórze - przysadka - tkanka docelowa oraz mechanizm ich współdziałania
   • rola podwzgórza i przysadki w utrzymaniu homeostazy
   • hormony gruczołów dokrewnych niezależnych od przysadki i ich funkcje
   • trzustka i jej hormony
   • regulacja hormonalna rytmu dobowego, tempa metabolizmu i wzrostu organizmu
   • mechanizm działania hormonów białkowych
   • mechanizm działania hormonów steroidowych
2. Regulacja wydzielania hormonów:
   • antagonistyczne działanie hormonów
   • rola podwzgórza i przysadki w regulacji hormonalnej
   • hormony uwalniające (liberyny) i hormony hamujące (statyny)
   • rola podwzgórza i przysadki w koordynacji pracy układów hormonalnego i nerwowego
   • ujemne sprzężenie zwrotne w regulacji wydzielania hormonów tarczycy, kory nadnerczy i gonad
   • nadczynność i niedoczynność gruczołów dokrewnych
3. Stres:
   • przyczyny zaburzeń hormonalnych
   • diagnostyka i leczenie zaburzeń układu hormonalnego
   • nadczynność i niedoczynność gruczołów dokrewnych
   • wybrane choroby spowodowane nadczynnością i niedoczynnością gruczołów
   • stres - definicja, przyczyna
   • przebieg reakcji stresowej
   • stres krótkotrwały i stres długotrwały
   • stresory
   • rola podwzgórza w reakcji stresowej
   • sposoby radzenia sobie ze stresem
   • cukrzyca

IV. ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ

1. Rozmnażanie i rozwój u zwierząt:
   • cel rozmnażania
   • rozmnażanie bezpłciowe i jego sposoby
   • istota rozmnażania płciowego
   • rozwój zarodkowy
   • błony płodowe
   • rozwój młodocianych osobników
   • rozwój prosty i rozwój złożony u pasożytów i stawonogów
   • systemy rozrodcze
2. Budowa i funkcje męskich narządów rozrodczych:
   • funkcje męskich narządów rozrodczych
   • budowa męskich narządów rozrodczych zewnętrznych
   • powstawanie i transport plemników
   • budowa męskich narządów rozrodczych wewnętrznych
   • cechy płciowe męskie
   • nasienie
   • budowa i funkcja plemnika
   • spermatogeneza
3. Budowa i funkcje żeńskich narządów rozrodczych:
   • funkcje żeńskiego układu rozrodczego
   • budowa żeńskich zewnętrznych i wewnętrznych narządów płciowych
   • przystosowanie narządów rozrodczych żeńskich do ciąży i porodu
   • oogeneza
   • menopauza
   • cykl miesiączkowy i jego fazy
   • hormonalna regulacja przebiegu cyklu miesiączkowego
   • rola syntetycznych hormonów w regulacji cyklu menstruacyjnego
4. Rozwój człowieka. Metody antykoncepcji:
   • wędrówka plemników w drogach rodnych kobiety
   • zapłodnienie - znaczenie i przebieg
   • ontogeneza
   • rozwój prenatalny
   • listki zarodkowe
   • funkcje błon płodowych
   • łożysko - budowa i funkcje
   • czynniki wpływające na przebieg ciąży
   • badania prenatalne
   • poród
   • rozwój postnatalny i jego etapy
   • antykoncepcja i jej metody
   • niepłodność
   • skutki wydłużającego się okresu starości
5. Higiena i choroby układu rozrodczego:
   • higiena układu rozrodczego
   • metody diagnostyczne układu rozrodczego
   • choroby nowotworowe układu rozrodczego
   • rak piersi
   • diagnostyka i profilaktyka chorób nowotworowych układu rozrodczego
   • badania piersi
   • choroby układu rozrodczego przenoszone drogą płciową
   • sposoby leczenia i profilaktyka chorób przenoszonych drogą płciową

Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych lat nauki mogą być ponownie sprawdzane w bieżących testach.
Ogólnym wymaganiem odnoszącym się do każdego testu i niezapisanym w podanych zagadnieniach jest znajomość lokalizacji wymienianych w pytaniach obiektów i zjawisk zarówno na terenie Polski, jak i całego świata (fizycznych, gospodarczych, społecznych).

Szkoła Podstawowa: KLASA 5

1. W pytaniach wykorzystano treści nauczania zawarte w zakresie materiału z przyrody w klasie IV.
   
2. Strefowość krajobrazowa i klimatyczna na Ziemi.
   
3. Klimatogram i tabela klimatyczna - elementy i odczytywanie danych, obliczenia.
   
4. Krajobraz i klimat wilgotnego lasu równikowego, roślinność i zwierzęta.
   
5. Krajobraz i klimat sawanny, roślinność i zwierzęta.
   
6. Krajobraz pustyni gorącej, klimat, roślinność i zwierzęta.
   
7. Krajobraz śródziemnomorski.

Szkoła Podstawowa: KLASA 6

1. W pytaniach wykorzystano treści nauczania zawarte w zakresie materiału z geografii w klasie V.
   
2. Współrzędne geograficzne, południki i równoleżniki.
3. Gospodarka Europy:
   • przemysł i usługi we Francji;
     
   • energetyka w Europie;
     
   • turystyka w Europie Południowej.
     
4. Sąsiedzi Polski:
   • dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe Litwy i Białorusi;
     
   • współczesne problemy Ukrainy;
     
   • zróżnicowanie przyrodnicze i gospodarcze Rosji.
     
5. Mapa fizyczna i polityczna Europy.

Szkoła podstawowa: KLASA 7

1. W pytaniach wykorzystano treści geograficzne zawarte w podstawie programowej nauczania geografii w klasach V-VI.
   
2. Przemysł Polski.
   
3. Energetyka.
   
4. Usługi.
   

Szkoła Podstawowa: KLASA 8

1. W pytaniach wykorzystano treści geograficzne zawarte w podstawie programowej nauczania geografii w klasach V-VII.
   
2. Środowisko przyrodnicze Australii i Oceanii.
   
3. Ludność i gospodarka Australii i Oceanii.
   

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 1

1. W pytaniach wykorzystano zakres wiedzy i umiejętności wynikający z podstawy programowej nauczania geografii obowiązującej w szkole podstawowej.
   
2. Pedosfera i biosfera.
   
3. Powtórzenie wiadomości i umiejętności z programu klasy pierwszej.

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 2

1. W pytaniach wykorzystano zakres wiedzy i umiejętności wynikający z podstawy programowej nauczania geografii obowiązującej w szkole podstawowej oraz I klasie liceum.
   
2. Usługi.
   
3. Wpływ człowieka na środowisko.
   
4. Powtórzenie wiadomości i umiejętności z programu klasy drugiej.

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 3

1. W pytaniach wykorzystano zakres wiedzy i umiejętności wynikający z podstawy programowej nauczania geografii obowiązującej w szkole podstawowej oraz I i II klasie liceum.
   
2. Gospodarka Polski.
   
3. Usługi.
   
4. Stan środowiska i jego ochrona w Polsce.
   
5. Powtórzenie wiadomości i umiejętności z programu klasy trzeciej.

Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych lat nauki mogą być ponownie sprawdzane w bieżących testach.

Szkoła podstawowa: KLASA 4

1. Zakres treści programowych z I etapu kształcenia.
2. Twoje ciało:
   • budowa i funkcje układu nerwowego i rozrodczego;
     
   • dojrzewanie dziewcząt i chłopców.
3. Opisywanie pogody:
   • temperatura powietrza;
     
   • opady i osady;
     
   • wiatr;
     
   • obserwacje pogodowe i mapy pogody.
     
4. Otoczenie przyrodnicze:
   • wody występujące w Polsce;
     
   • organizmy wodne;
     
   • budowa lasu i organizmy w nim żyjące;
     
   • środowisko łąki i pola uprawnego;
     
   • łańcuchy i sieci pokarmowe.
     
5. W teście mogą pojawić się pytania z wiedzy zawartej w programach telewizyjnych dokumentalnych, przyrodniczych, ekologicznych, dostosowane do umiejętności ucznia. Testy mogą mieć charakter wieloprzedmiotowy i mogą być powiązane z innymi przedmiotami takimi jak historia, matematyka, technika i inne.