Olimpiada Olimpus w sesji jesiennej z chemii przeznaczona jest dla uczniów klas VII i VIII szkoły podstawowej oraz I-III liceum ogólnokształcącego i ma zasięg ogólnopolski. Test olimpiady składa się z 30 pytań i podanych do nich 4 odpowiedzi. W testach z sesji jesiennej jedna odpowiedź, dwie, trzy lub wszystkie mogą być poprawne. Także może zdarzyć się tak, że żadna z odpowiedzi nie będzie poprawna.
Olimpiada z chemii sprawdza wiedzę uczniów w zakresie znajomości najważniejszych pojęć związanych z chemią organiczną i nieorganiczną. Pozwala również urozmaicić zajęcia lekcyjne oraz stanowi zewnętrzne źródło oceny poziomu wiedzy uczniów.
Szkoła Podstawowa: KLASA 7
- Właściwości fizyczne i chemiczne substancji chemicznych znanych z życia codziennego.
- Mieszaniny substancji i ich rozdzielanie.
- Zjawiska fizyczne a reakcje chemiczne.
- Pierwiastki i związki chemiczne; symbole pierwiastków.
- Podział pierwiastków na metale i niemetale.
- Właściwości metali i niemetali.
- Stopy. Praktyczne zastosowanie metali, stopów i niemetali.
- Korozja i sposoby ochrony przed korozją metali.
- Mieszanina a związek chemiczny.
- Podstawowy sprzęt i szkło laboratoryjne.
- Obliczenia z wykorzystaniem pojęć: objętość, masa i gęstość.
- Powietrze, jego skład i właściwości.
- Podstawowe wiadomości o azocie.
- Właściwości i znaczenie tlenu w przyrodzie.
- Ozon i jego rola w przyrodzie.
- Właściwości tlenku węgla (IV).
- Zastosowanie praktyczne i rola dwutlenku węgla w przyrodzie.
- Właściwości i praktyczne zastosowanie wodoru.
- Związki wodoru z niemetalami.
- Gazy szlachetne i ich zastosowanie praktyczne.
- Stan skupienia substancji chemicznej, zmiana stanów skupienia.
- Rodzaje reakcji chemicznych.
Szkoła Podstawowa: KLASA 8
- Zakres tematyczny klasy 7.
- Atomy i cząsteczki.
- Budowa atomów, izotopy.
- Cząstki elementarne i ich właściwości.
- Zjawisko promieniotwórczości i jego praktyczne wykorzystanie.
- Zależność między budowa atomu pierwiastka, a jego położeniem w układzie okresowym.
- Podstawowe wiadomości o układzie okresowym pierwiastków, odczytywanie informacji z układu.
- Wartościowość pierwiastka.
- Cząsteczki związku chemicznego i pierwiastka.
- Wzory strukturalne (kreskowe) i sumaryczne.
- Nazewnictwo prostych związków chemicznych.
- Rodzaje wiązań chemicznych, elektroujemność pierwiastka.
- Związki jonowe i kowalencyjne.
- Jony metali i niemetali.
- Masa atomowa i cząsteczkowa; atomowa jednostka masy.
- Prawo zachowania masy.
- Prawo stałości składu związku chemicznego.
- Równania reakcji chemicznych.
- Obliczenia stechiometryczne.
- Najwybitniejsi uczeni w badaniach chemicznych.
- Wpływ katalizatora na przebieg reakcji chemicznej.
- Woda i roztwory wodne.
- Właściwości wody.
- Stężenie procentowe roztworu, zmiana stężenia i mieszanie roztworów.
- Rodzaje roztworów; rozpuszczalność substancji w wodzie.
- Tlenki metali i niemetali.
- Elektrolity i nieelektrolity.
- Wodorotlenki i zasady.
- Właściwości i zastosowanie wodorotlenku sodu, potasu i wapnia.
- Wodorotlenki i zasady wokół nas.
- Otrzymywanie zasad i wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie.
- Dysocjacja elektrolityczna kwasów i zasad.
- Tlenki kwasowe i zasadowe.
- Kwasy tlenowe i beztlenowe.
- Otrzymywanie i właściwości podstawowych kwasów.
- Kwasy w naszym otoczeniu.
- Dysocjacja elektrolityczna kwasów.
- Kwasy mocne i słabe.
- Powstawanie kwaśnych opadów i ich skutki.
- Roztwory kwaśne i zasadowe; skala pH, zastosowanie wskaźników: papierek wskaźnikowy uniwersalny, fenoloftaleina, oranż metylowy, błękit tymolowy.
- Sole, budowa cząsteczek, wzory kreskowe i sumaryczne. Nazewnictwo soli.
- Otrzymywanie soli. Reakcja zobojętniania.
- Reakcje metali, tlenków metali i wodorotlenków z kwasami.
- Dysocjacja elektrolityczna soli.
- Mol, masa molowa, objętość molowa gazów.
Liceum ogólnokształcące: KLASA 1
- Projektowanie i przeprowadzanie doświadczeń chemicznych - schemat opisu doświadczeń.
- Schemat budowy atomu: podstawowe cząsteczki wchodzące w skład atomu.
- Ustalanie liczby nukleonów i elektronów w atomie pierwiastka chemicznego.
- Konfiguracja elektronowa atomów.
- Związek między budową elektronową atomu, a jego położeniem w układzie okresowym.
- Zasada uporządkowania pierwiastków chemicznych w układzie okresowym.
- Wiązanie kowalencyjne (w tym i wiązanie koordynacyjne) i wiązanie jonowe: określanie rodzaju wiązania na podstawie wartości elektroujemności, liczby elektronów walencyjnych, właściwości substancji.
- Cechy związków jonowych i kowalencyjnych.
- Wiązanie metaliczne, wiązanie wodorowe, oddziaływania międzycząsteczkowe.
- Masa atomowa, masa cząsteczkowa, masa molowa.
- Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.
- Podstawowe wiadomości ze szkoły podstawowej takie jak: gęstość substancji, objętość gazów w warunkach normalnych, rodzaje mieszanin, zjawisko fizyczne, reakcja chemiczna, metale i ich stopy, wiązanie kowalencyjne i jonowe, podstawowe rodzaje reakcji chemicznych, zapisywanie równań reakcji chemicznych, roztwory wodne i stężenie procentowe roztworu, emulsje, tlenki, wodorotlenki, kwasy nieorganiczne, sole i proces dysocjacji tych związków, pH roztworów, nazwy związków z chemii organicznej.
Liceum ogólnokształcące: KLASA 2
- Wiadomości z klasy 1 liceum.
- Budowa atomu.
- Układ okresowy pierwiastków chemicznych - rozmieszczenie pierwiastków chemicznych, zależności między położeniem atomów a jego właściwościami.
- Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane i niespolaryzowane i właściwości substancji posiadających takie wiązanie.
- Wiązanie jonowe, właściwości substancji posiadających to wiązanie.
- Wiązanie metaliczne i oddziaływania międzycząsteczkowe.
- Rodzaj wiązania, a właściwości chemiczne związku.
- Tlenki i związki pierwiastków chemicznych z wodorem.
- Wodorotlenki, kwasy nieorganiczne, sole.
- Hydraty.
- Mol i liczba Avogadra.
- Masa cząsteczkowa i masa molowa.
- Prawo stałości składu związku chemicznego.
- Obliczenia stechiometryczne.
- Stopnie utlenienia pierwiastków chemicznych.
- Pojęcie utleniacza i reduktora.
- Procesy utleniania i redukcji.
- Bilansowanie równań reakcji utleniania i redukcji.
- Rodzaje roztworów: pojęcia i sposoby rozdzielania mieszanin.
- Rozpuszczalność substancji, krzywe rozpuszczalności.
- Stężenie procentowe roztworu.
- Stężenie molowe roztworu.
- Przeliczanie stężeń.
- Zatężanie i rozcieńczanie roztworów.
- Procesy energetyczne w roztworach.
- Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.
Liceum ogólnokształcące: KLASA 3
- Wiadomości z klasy 1 i 2 liceum obejmujące całą chemię nieorganiczną, ze szczególnym uwzględnieniem punktów poniżej od 2 do 14.
- Wiązania: kowalencyjne spolaryzowane i niespolaryzowane, koordynacyjne, jonowe, metaliczne i oddziaływania międzycząsteczkowe i wzajemne zależności.
- Tlenki, wodorki, wodorotlenki, kwasy nieorganiczne, sole, hydraty.
- Mol i liczba Avogadra, masa cząsteczkowa i masa molowa.
- Prawo stałości składu związku chemicznego.
- Obliczenia stechiometryczne.
- Utleniacz, reduktor, procesy utleniania i redukcji, równania reakcji utleniania i redukcji.
- Rodzaje roztworów, rozpuszczalność substancji, interpretacja krzywych rozpuszczalności.
- Stężenie procentowe roztworu i molowe roztworu - rozcieńczanie i przeliczanie stężeń. Roztwory nasycone i nienasycone.
- Elektrolity i nieelektrolity.
- Proces dysocjacji elektrolitycznej i stopień dysocjacji elektrolitycznej.
- Odczyn i pH roztworu, wpływ odczynu gleby na możliwość uprawy roślin i przydatność do użycia w kontekście kumulacji zanieczyszczeń, rodzaje zanieczyszczeń powietrza.
- Reakcje zobojętniania i strącania osadów.
- Efekty energetyczne reakcji chemicznych, czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej.
- Chemia organiczna - węglowodory: alkany, alkeny i alkiny podstawowe wzory, definicje i właściwości oraz reakcje.
- Benzen - właściwości i reakcje i jego pochodne.
- Paliwa kopalne: gaz ziemny, ropa naftowa, węgiel oraz LO benzyny.
- Ochrona środowiska w kontekście pozyskiwania i przetwarzania paliw kopalnych.
- Fluorowcopochodne węglowodorów. Reakcje jakim ulegają, nazewnictwo związków.
- Termoplasty i duroplasty.
- Alkohole monohydroksylowe: otrzymywanie, nazewnictwo systematyczne i zwyczajowe, rzędowość, izomery, właściwości fizyczne w szeregu homologicznym alkoholi monohydroksylowych i właściwości chemiczne, kontrakcja objętości, zastosowania.
- Fermentacja alkoholowa, wpływ alkoholu na organizm ludzki.
- Alkohole polihydroksylowe: otrzymywanie, właściwości fizyczne i chemiczne, nazewnictwo, zastosowania.
- Sposoby odróżniania alkoholi polihydroksylowych od monohydroksylowych.
- Fenole - nazewnictwo, reakcje, odróżnianie alkoholi od fenoli.
- Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.
