Olimpiada Olimpus w sesji jesiennej z języka polskiego przeznaczona jest dla uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz I-IV liceum ogólnokształcącego i ma zasięg ogólnopolski. Test olimpiady składa się z 30 pytań i podanych do nich 4 odpowiedzi. W testach z sesji jesiennej jedna odpowiedź, dwie, trzy lub wszystkie mogą być poprawne. Także może zdarzyć się tak, że żadna z odpowiedzi nie będzie poprawna.
Olimpiada z języka polskiego sprawdza wiedzę uczniów w zakresie czytania ze zrozumieniem, nauki o języku i literatury. Pozwala również urozmaicić zajęcia lekcyjne oraz stanowi zewnętrzne źródło oceny poziomu wiedzy uczniów.
Testy z języka polskiego dla szkoły średniej obejmują treści nauczania w zakresie podstawowym.
Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych testów mogą być ponownie sprawdzane w późniejszych testach.
Szkoła Podstawowa: KLASA 4
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- baśń, legenda
- cechy wiersza: rym, rytm, wers, strofa
- epitet, przenośnia, ożywienie, uosobienie, porównanie
- fikcja literacka
- autor, narrator, bohater, czas i miejsce zdarzeń
- wydarzenia, postacie i przedmioty fantastyczne i realistycznee - Literatura:
- Selma Lagerlöf, Cudowna podróż (wyd. Nasza Księgarnia, tłumaczenie Teresa Chłapowska)
2. Nauka o języku:
- głoska, litera, sylaba
- wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące
- komunikat, nadawca, odbiorca
- rzeczownik - rodzaj, liczba, przypadek
- przymiotnik - rodzaj (w l. poj. i mnogiej), liczba, przypadek
- czasownik - rozpoznawanie w tekście
- alfabet, głoska, samogłoska, spółgłoska, litera, sylaba, przenoszenie wyrazu
- wyraz bliskoznaczny
- rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne
- akapit, opis postaci, opis przedmiotu
- pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h
- wielka i mała litera
- znaki interpunkcyjne
- stosowanie zasad poprawności językowej
- język potoczny i literacki
Szkoła Podstawowa: KLASA 5
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy IV
- gatunki literackie: baśń, bajka, opowiadanie, legenda, powieść
- podmiot liryczny, bohater liryczny
- rytm w wierszu, piosenka, refren
- porównanie, przenośnia (metafora) uosobienie, ożywienie, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy
- dialog, monolog
- narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, narrator wszechwiedzący
- elementy świata przedstawionego
- popularne związki frazeologiczne związane z mitologią grecką - Literatura:
- Olaf Fritsche, Skarb Troi
2. Nauka o języku:
- zakres klasy IV
- zdanie, równoważnik zdania
- zdanie pojedyncze i złożone
- przysłówek, przyimek, wyrażenie przyimkowe, spójnik
- czasownik - osoby, liczby, czasy, rodzaje, tryby
- forma osobowa i nieosobowa czasownika; formy zakończone na -no i -to, konstrukcje czasownika ze słowem się, bezokolicznik
- podmiot, orzeczenie
- spółgłoski miękkie i twarde
- nazwy własne i pospolite
- formy wypowiedzi: list, zaproszenie, podziękowanie, ogłoszenie
- pisownia nie z różnymi częściami mowy; pisownia cząstki by
- nieodmienne części mowy: wykrzyknik i partykuła
- pisownia nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami
- język potoczny i literacki
- podstawowe znaki interpunkcyjne
Szkoła Podstawowa: KLASA 6
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy V
- gatunki literackie: powieść (typy powieści), powieść historyczna, kronika, mit, nowela (cechy)
- świat przedstawiony utworu
- fabuła, akcja, watek
- apostrofa, pytanie retoryczne
- uosobienie, ożywienie, metafora, onomatopeja
- dialog, monolog
- narracja pierwszoosobowa, trzecioosobowa - Literatura:
- Marcin Szczygielski, Teatr niewidzialnych dzieci
2. Nauka o języku:
- zakres klasy V
- synonimy, antonimy, wyrazy obcego pochodzenia, homonimy
- podział zaimków
- rzeczowniki o nieregularnej odmianie, rzeczowniki nieodmieniające się
- rzeczowniki występujące tylko w liczbie pojedynczej i tylko w liczbie mnogiej
- stopniowanie przymiotnika i przysłówka
- liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe - odmiana
- czasowniki dokonane i niedokonane
- podmiot, orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicznik
- zdanie bezpodmiotowe
- związek główny i związki poboczne w zdaniu
- rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne
- poprawny szyk wyrazów w zdaniu
- interpunkcja zdania pojedynczego
- język potoczny i literacki
- popularne związki frazeologiczne (Biblia, mitologia)
Szkoła podstawowa: KLASA 7
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy VI
- liryka - pośrednia, bezpośrednia, zwrotu do adresata; powieść (rodzaje, świat przedstawiony), satyra, ballada
- apostrofa, wyraz dźwiękonaśladowczy, powtórzenie, anafora, metafora - uosobienie, ożywienie, porównanie, epitet, przerzutnia
- wiersz sylabiczny, rytm w wierszu
- opis sytuacji, opis postaci, opis obrazu
- figury retoryczne: pytanie retoryczne, wykrzyknienie
- fikcja fantastyczna i fikcja realistyczna - Literatura:
- Rick Riordan, Percy Jackson i bogowie olimpijscy, Złodziej pioruna
2. Nauka o języku:
- zakres klasy VI
- zdania współrzędnie i podrzędnie złożone.
- imiesłów, imiesłowowy równoważnik zdania
- zaimek (podział, odmiana), partykuła, wykrzyknik
- podmiot - rodzaje podmiotu
- zdania bezpodmiotowe
- orzeczenie czasownikowe i imienne
- związki wyrazów (zgody, rządu, przynależności)
- głoski ustne, nosowe, dźwięczne, bezdźwięczne
- upodobnienia i uproszczenia fonetyczne
- akcent wyrazowy
- błędy frazeologiczne
- homonimy
- poprawność językowa
- język potoczny
Szkoła Podstawowa: KLASA 8
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy VII
- rodzaje literackie: dramat, liryka, epika
- gatunki: komedia, tragedia, ballada, satyra, nowela, sonet, tren, fraszka, pieśń
- budowa dramatu, rodzaje komizmu
- ironia
- środki stylistyczne: metafora, anafora, apostrofa, pytanie retoryczne, onomatopeja
- typy liryki, liryka zwrotu do adresata, obraz poetycki - Literatura:
- Paweł Beręsewicz, Wszystkie lajki Marczuka
2. Nauka o języku:
- zakres klasy VII
- imiesłowy, imiesłowowy równoważnik zdania
- zdania złożone współrzędnie - wykresy
- typy podmiotów i orzeczeń
- mowa zależna i niezależna
- budowa słowotwórcza wyrazu; wyraz podstawowy i pochodny, podstawa słowotwórcza
- skróty i skrótowce
- dialekt, gwara, język środowiskowy
- język literacki i potoczny, kolokwializm
- etyka słowa
- archaizm, neologizm
- popularne frazeologizmy
- formy wypowiedzi: opis sytuacji, przemówienie (środki retoryczne), recenzja
- eufemizm, zgrubienie, zdrobnienie
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 1
1. Obowiązuje zakres szkoły podstawowej.
2. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
3. Epoka i teksty z epoki:
- Antyk grecko-rzymski:
- ramy czasowe epoki
- filozofia i przedstawiciele (Sokrates, Platon, Arystoteles)
- stoicyzm, epikureizm
- czym jest mit, rodzaje mitów - Lektury: Mitologia Parandowskiego, część I: Grecja
4. Kształcenie językowe:
- znaki i ich rodzaje
- elementy komunikacji językowej
- funkcje języka
- frazeologizmy pochodzące z mitologii
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 2
1. Obowiązuje zakres materiału ze szkoły podstawowej i klasy 1. LO.
2. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
3. Epoka i teksty z epoki:
- Oświecenie:
- nazwa epoki, ramy czasowe, idee oświecenia, cechy literatury
- filozofia oświecenia - najważniejsi przedstawiciele i ich myśli
- trzy nurty w sztuce: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko
- przedstawiciele polskiego oświecenia
- Ignacy Krasicki - wiedza ogólna o pisarzu - Lektury: Hymn do miłości ojczyzny, Do króla, Pijaństwo, I. Krasickiego, Skąpiec Moliera
4. Kształcenie językowe:
- znaki i ich rodzaje
- elementy komunikacji językowej
- funkcje języka
- style językowe
- perswazja i manipulacja
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 3
1. Obowiązuje zakres materiału ze szkoły podstawowej i klas 1. i 2. LO.
2. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
3. Epoka i teksty z epoki:
- Pozytywizm:
- ramy czasowe, nazwa epoki, charakterystyka, główne idee i hasła epoki, gatunki literatury pozytywistycznej
- program polskiego pozytywizmu
- filozofia pozytywizmu - przedstawiciele i kierunki filozoficzne
- powieść dojrzałego realizmu
- bohater dychotomiczny - Lektury: Lalka, Bolesława Prusa
4. Kształcenie językowe:
- znaki i ich rodzaje
- elementy komunikacji językowej
- funkcje języka
- style językowe
- stylizacje językowe
- parodia, pastisz, trawestacja
- perswazja i manipulacja
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 4
1. Obowiązuje zakres materiału ze szkoły podstawowej i klas 1., 2., i 3. LO.
2. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
3. Epoka i teksty z epoki:
- Literatura wojny i okupacji:
- pokolenie Kolumbów
- Holocaust
- człowiek zlagrowany
- rzeczywistość lagrowa
- behawioryzm jako technika pisarska
- reportaż - Lektury: opowiadania T. Borowskiego Proszę państwa do gazu; Ludzie, którzy szli, Zdążyć przed Panem Bogiem H. Krall
4. Kształcenie językowe:
- znaki i ich rodzaje
- elementy komunikacji językowej
- funkcje języka
- style językowe
- stylizacje językowe
- komunikacja internetowa
- język reklamy
- slang i moda w języku