Olimpiada Olimpus w sesji wiosennej z języka polskiego przeznaczona jest dla uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz I-IV liceum ogólnokształcącego i ma zasięg ogólnopolski. Test olimpiady składa się z 30 pytań i podanych do nich 4 odpowiedzi. W testach z sesji wiosennej jedna odpowiedź, dwie, trzy lub wszystkie mogą być poprawne. Także może zdarzyć się tak, że żadna z odpowiedzi nie będzie poprawna.
Olimpiada z języka polskiego sprawdza wiedzę uczniów w zakresie czytania ze zrozumieniem, nauki o języku i literatury. Pozwala również urozmaicić zajęcia lekcyjne oraz stanowi zewnętrzne źródło oceny poziomu wiedzy uczniów.
Szkoła Podstawowa: KLASA 4
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- baśń, legenda, opowiadanie
- cechy wiersza: rym, rytm, wers, strofa
- epitet, przenośnia, uosobienie, ożywienie, porównanie
- fikcja literacka
- autor, narrator, bohater, czas i miejsce zdarzeń
- osoba mówiąca (podmiot liryczny)
- wydarzenia, postacie i przedmioty fantastyczne i realistyczne - Literatura:
- Clive Staples Lewis, "Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa"
2. Nauka o języku:
- wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące
- komunikat, nadawca, odbiorca
- rzeczownik - rodzaj, liczba, przypadek
- przymiotnik - rodzaj (w l. poj. i mnogiej), liczba, przypadek
- czasownik - czas, liczba, osoba, rodzaj (w l. poj. i mnogiej)
- przysłówek
- bezokolicznik
- alfabet, głoska, samogłoska, spółgłoska, litera, sylaba, przenoszenie wyrazu
- słownik ortograficzny
- wyraz bliskoznaczny
- akapit, notatka, życzenia, pozdrowienia, list prywatny, opis
- pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, wielka i mała litera
- znaki interpunkcyjne, cudzysłów
- stosowanie zasad poprawności językowej
- język potoczny i literacki
Szkoła Podstawowa: KLASA 5
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy IV
- gatunki literackie: powieść (zdarzenie, wątek, fabuła), fraszka, bajka, nowela, opowiadanie
- typy narracji
- podmiot liryczny, piosenka, refren, porównanie, przenośnia (metafora), epitet - Literatura:
- Henryk Sienkiewicz, "Janko Muzykant"
2. Nauka o języku:
- zakres klasy IV
- zdanie, równoważnik zdania
- zdanie pojedyncze i złożone
- przyimek, wyrażenie przyimkowe, spójnik
- nazwy własne i pospolite
- rzeczowniki występujące tylko w liczbie pojedynczej i tylko w liczbie mnogiej
- temat i końcówka, oboczności
- czasownik - tryby
- forma osobowa i nieosobowa czasownika; formy zakończone na -no i -to, konstrukcje ze słowem się
- stopniowanie przymiotnika i przysłówka
- liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe - odmiana, zapis dat
- podmiot, orzeczenie; grupa podmiotu i grupa orzeczenia
- spółgłoski miękkie i twarde
- wyrazy neutralne, zdrobnienia i zgrubienia, antonimy
- formy wypowiedzi: opowiadanie, zaproszenie, podziękowanie, sprawozdanie, ogłoszenie
- pisownia nie z różnymi częściami mowy; pisownia cząstki by
- poprawność językowa
- język potoczny i literacki
Szkoła Podstawowa: KLASA 6
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy V
- gatunki: powieść fantastycznonaukowa, detektywistyczna, przygodowa, mit, nowela, bajka, przypowieść, legenda
- narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa,
- punkt kulminacyjny, puenta, powtórzenie, apostrofa, pytanie retoryczne, uosobienie
- fikcja literacka (fantastyczna i prawdopodobna)
- dialog, monolog
- rym dokładny i niedokładny
- popularne związki frazeologiczne związane z Biblią i mitologią grecką - Literatura:
- Kornel Makuszyński, "Szatan z siódmej klasy"
2. Nauka o języku:
- zakres klasy V
- rzeczowniki o nieregularnej odmianie i nieodmienne
- zaimek (podział, odmiana),
- partykuła
- wykrzyknik
- czasowniki dokonane i niedokonane, strona czynna i bierna czasownika, tryby czasownika
- przydawka, dopełnienie, okolicznik
- podmiot domyślny i szeregowy
- związki wyrazowe: główny i poboczne
- rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne, rdzeń
- formy wypowiedzi: charakterystyka, opis przeżyć wewnętrznych
Szkoła Podstawowa: KLASA 7
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy VI
- gatunki literackie: powieść, nowela, przypowieść, satyra, fraszka, pieśń, ballada
- świat przedstawiony utworu
- budowa powieści, fabuła, akcja, wątek,
- budowa noweli, punkt kulminacyjny, puenta (rozwiązanie akcji)
- środki stylistyczne: epitet, metafora, uosobienie, ożywienie, porównanie, powtórzenie, apostrofa, anafora
- rodzaj literacki: epika, liryka, dramat (cechy)
- gatunki mieszane
- podstawowe informacje biograficzne o J. Kochanowskim - Literatura:
- J. Kochanowski, "Treny: I, V, VII, VIII"
2. Nauka o języku:
- zakres klasy VI
- strona czynna i bierna czasownika, czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
- imiesłowy, imiesłowowy równoważnik zdania
- podmiot - rodzaje podmiotu (gramatyczny i logiczny, domyślny)
- zdania bezpodmiotowe
- zdania współrzędnie złożone - typy
- rozróżnianie zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie (bez typów zdań podrzędnych)
- orzeczenie czasownikowe i imienne
- głoski ustne, nosowe, dźwięczne, bezdźwięczne
- upodobnienia i uproszczenia fonetyczne
- akcent wyrazowy
- poprawność językowa
Szkoła Podstawowa: KLASA 8
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy VII
- literatura piękna, naukowa, popularnonaukowa, literatura faktu
- rodzaje literackie: epika, liryka, dramat (cechy)
- gatunki: sonet, elegia, tren, epos (epopeja), literatura faktu
- A. Mickiewicz - podstawowe informacje biograficzne - Literatura:
- A. Mickiewicz, "Pan Tadeusz"
2. Nauka o języku:
- zakres klasy VII
- zdania współrzędnie i podrzędnie złożone - typy, wykresy
- mowa zależna i niezależna
- budowa słowotwórcza wyrazu; wyraz podstawowy i pochodny
- skróty i skrótowce
- poprawność językowa (polszczyzna ogólna)
- dialekt, gwara, język środowiskowy
- język literacki i potoczny
- etyka słowa, manipulacja językowa
- wyrazy modne
- treść i zakres wyrazu
- fakt i opinia
- rodzaje stylu (naukowy, popularnonaukowy, potoczny)
- synonim, antonim, homonim
- archaizmy, neologizmy
- formy wypowiedzi: przemówienie, recenzja
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 1
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:
- Renesans (Jan Kochanowski: "Pieśń II, ks. pierwsze", "Pieśń XXIV ks. wtóre", "Treny: IX, X, XI, XIX", "Odprawa posłów greckich");
- zakres szkoły podstawowej
- renesans - nazwa epoki, najważniejsze pojęcia: antropocentryzm, reformacja, humanizm
- renesansowy humanizm w pieśniach
- tren jako gatunek,
- "Treny" jako cykl poetycki
- kompozycja "Trenów"
- "Odprawa posłów greckich" jako tragedia na wzór antyczny
3. Kształcenie językowe:
- zakres szkoły podstawowej
- znaki i ich rodzaje
- elementy komunikacji językowej
- oficjalna i nieoficjalna odmiana języka
- pojęcie retoryki
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 2
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:
- Romantyzm (J. Słowacki "Kordian", "Rozłączenie"; C. K. Norwid "Bema pamięci żałobny rapsod", Z. Krasiński "Nie-Boska komedia")
- zakres klasy 1 liceum ogólnokształcącego
- romantyzm - ramy czasowe, charakterystyka, główne idee i hasła epoki, gatunki literatury romantycznej
- dramat romantyczny
- winkelriedyzm
- bohater romantyczny
- miłość romantyczna
- koncepcja poezji i poety
- rewolucja
3. Kształcenie językowe:
- zakres klasy 1 liceum ogólnokształcącego
- znaki i ich rodzaje
- elementy komunikacji językowej
- funkcje języka
- style językowe
- perswazja i manipulacja
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 3
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:
- Dwudziestolecie międzywojenne (S. Żeromski "Przedwiośnie", J. Tuwim "Do krytyków", J. Lechoń "Herostrates", M. Pawlikowska-Jasnorzewska - wybrane utwory ze zbioru "Pocałunki")
- zakres klasy 2 liceum ogólnokształcącego
- dwudziestolecie międzywojenne - nazwa, ramy czasowe, charakterystyka epoki
- Skamander - okoliczności powstania, przedstawiciele, model działania twórczego
- wizja niepodległej Polski w Przedwiośniu
3. Kształcenie językowe:
- zakres klasy 2 liceum ogólnokształcącego
- znaki i ich rodzaje
- elementy komunikacji językowej
- funkcje języka
- style językowe
- stylizacje językowe
- relacje znaczeniowe i formalne między wyrazami (antonimia, synonimia, homonimia, polisemia)
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 4
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Test historyczno-literacki sprawdzający wiedzę o epokach i znajomość lektur obowiązkowych na egzaminie maturalnym w 2024 roku:
- starożytność (antyk i Biblia)
- średniowiecze, renesans, barok, oświecenie
- romantyzm, pozytywizm
- Młoda Polska, 20-lecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji