Język polski - sesja wiosenna

Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych lat nauki mogą być ponownie sprawdzane w bieżących testach.

Szkoła Podstawowa: KLASA 4

1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
   
2. Pytania do tekstu.
   
3. Wiedza o literaturze:
   • gatunki literackie: baśń, legenda, opowiadanie, powieść (watek, fabuła), komiks
     
   • cechy wiersza: podmiot liryczny, rym, wers, strofa, epitet, ożywienie, uosobienie
     
   • fikcja literacka a realizm (wydarzenia, postacie i przedmioty fantastyczne i realistyczne)
     
   • akapit, plan wydarzeń, autor, narrator, elementy świata przedstawionego
     
   • dialog, monolog
     
   • pisemne formy wypowiedzi: opowiadanie odtwórcze i twórcze, list, opis postaci, zaproszenie, ogłoszenie, e-mail, notatka
     
4. Literatura:
   • Jan Brzechwa, Podróże Pan Kleksa (wyd. Skrzat)
     
5. Nauka o języku:
   • głoska, samogłoska, spółgłoska, litera, sylaba, alfabet, przenoszenie wyrazu do kolejnej linijki
     
   • wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące
     
   • komunikat, nadawca, odbiorca
     
   • rzeczownik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), liczba, przypadek
     
   • przymiotnik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), liczba, przypadek
     
   • czasownik, bezokolicznik, odmiana przez osoby, liczby, rodzaje i czasy
     
   • przysłówek, spójnik
     
   • orzeczenie, podmiot, zdanie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze a złożone
     
   • wyraz bliskoznaczny i przeciwstawny, zdrobnienia i zgrubienia
     
   • pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, wielka i mała litera (nazwy własne i pospolite)
     
   • podstawowe znaki interpunkcyjne, przecinek w zdaniu pojedynczym
     
   • stosowanie zasad poprawności językowej

Szkoła Podstawowa: KLASA 5

1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
   
2. Pytania do tekstu.
   
3. Wiedza o literaturze:
   • gatunki literackie: baśń, legenda, opowiadanie, komiks, mit, nowela
     
   • cechy wiersza: podmiot liryczny, rym, wers, strofa, epitet, ożywienie, uosobienie, porównanie, pytanie retoryczne, dźwiękonaśladownictwo
     
   • fikcja literacka a realizm (wydarzenia, postacie i przedmioty fantastyczne i realistyczne)
     
   • autor, narrator (narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa), świat przedstawiony
     
   • dialog, monolog
     
   • pisemne formy wypowiedzi: opowiadanie odtwórcze i twórcze, list, opis postaci, zaproszenie, ogłoszenie, e-mail, reklama
     
4. Literatura:
   • Zbigniew Nienacki, Pan Samochodzik i templariusze (wyd. Nasza Księgarnia)
     
5. Nauka o języku:
   • głoska, spółgłoska, samogłoska, litera, sylaba, alfabet, przenoszenie wyrazu do kolejnej linijki, głoski miękkie i twarde
     
   • wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe
     
   • komunikat, nadawca, odbiorca
     
   • rzeczownik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), odmiana przez liczby i przypadki
     
   • przymiotnik - odmiana przez rodzaje, liczby i przypadki
     
   • czasownik, bezokolicznik, odmiana przez osoby, liczby, rodzaje i czasy
     
   • liczebnik - umieć wskazać
     
   • przyimek, spójnik, przysłówek
     
   • orzeczenie, podmiot, zdanie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze a złożone
     
   • synonim, homonim, antonim
     
   • pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, wielka i mała litera (nazwy własne i pospolite)
     
   • podstawowe znaki przestankowe, interpunkcja zdania pojedynczego
     
   • stosowanie zasad poprawności językowej
     
   • popularne związki frazeologiczne zaczerpnięte z mitologii

Szkoła Podstawowa: KLASA 6

1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
2. Pytania do tekstu.
3. Wiedza o literaturze:
   • gatunki literackie: baśń a bajka, legenda, opowiadanie, komiks, mit, nowela, powieść (historyczna, przygodowa, fantasy), przypowieść
   • cechy wiersza: podmiot liryczny, rym (dokładny/niedokładny), rytm, wers, strofa, epitet, ożywienie, uosobienie, porównanie, pytanie retoryczne, dźwiękonaśladownictwo, apostrofa, pytanie retoryczne
   • fikcja literacka a realizm (wydarzenia, postacie i przedmioty fantastyczne i realistyczne)
   • autor, narrator (narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa), świat przedstawiony
   • dialog, monolog
   • pisemne formy wypowiedzi: opowiadanie odtwórcze i twórcze, list prywatny, list oficjalny, opis postaci, zaproszenie, ogłoszenie, charakterystyka
4. Literatura:
   • Irena Landau, Uszy do góry! (Wydawnictwo Literatura)
5. Nauka o języku:
   • głoska, spółgłoska, samogłoska, litera, sylaba, alfabet, przenoszenie wyrazu do kolejnej linijki, głoski miękkie i twarde, akcent wyrazowy i zdaniowy
   • komunikat, nadawca, odbiorca, dialog, monolog
   • rzeczownik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), liczba, przypadek
   • przymiotnik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), liczba, przypadek, stopniowanie
   • czasownik, formy nieosobowe: bezokolicznik, zakończenia -no, -to, odmiana przez osoby, liczby, rodzaje i czasy, czasowniki dokonane i niedokonane, strona czynna i bierna
   • liczebnik - główny, porządkowy, zbiorowy (kiedy stosujemy)
   • zaimek- podział ze względu na część mowy, którą zastępuje
   • nieodmienne części mowy - przyimek, spójnik, przysłówek (stopniowanie), partykuła, wykrzyknik
   • orzeczenie (czasownikowe i imienne), podmiot (gramatyczny, domyślny, logiczny), zdanie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze a złożone, przydawka, dopełnienie, okolicznik
   • wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe
   • synonim, homonim, antonim
   • pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, wielka i mała litera (nazwy własne i pospolite), łączna i rozdzielna pisownia - nie z różnymi częściami mowy, pisownia ą, ę oraz om, on
   • znaki przestankowe (dwukropek, średnik, nawias), znaki interpunkcyjne w dialogach, interpunkcja zdania pojedynczego i złożonego
   • stosowanie zasad poprawności językowej, język literacki a potoczny
   • popularne związki frazeologiczne zaczerpnięte z mitologii i Biblii, błędy frazeologiczne
   • akcent i intonacja

Szkoła Podstawowa: KLASA 7

1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
2. Pytania do tekstu.
3. Wiedza o literaturze:
   • rodzaje literackie: dramat, liryka, epika
   • gatunki: baśń a bajka, legenda, opowiadanie, komiks, mit, nowela, powieść (historyczna, przygodowa, fantasy), przypowieść (parabola), dramat, komedia, tragedia, nowela, tren, fraszka, pieśń, ballada
   • środki stylistyczne: podmiot liryczny, rym (dokładny/niedokładny, parzysty/krzyżowy/okalający, męski/żeński), rytm, wers, strofa, epitet, ożywienie, uosobienie, porównanie, pytanie retoryczne, dźwiękonaśladownictwo, apostrofa, przenośnia, obraz poetycki, aforyzm, motto
   • pisemne formy wypowiedzi: opowiadanie odtwórcze i twórcze, list, opis postaci, zaproszenie, ogłoszenie, reklama, charakterystyka, wypowiedź argumentacyjna, dziennik a pamiętnik
4. Literatura:
   • Clementine Beauvais, Pasztety, do boju! (Wydawnictwo Dwie Siostry, tłum. Barbara Sęk)
5. Nauka o języku:
   • głoska, spółgłoska, samogłoska, litera, sylaba, alfabet, przenoszenie wyrazu do kolejnej linijki, głoski miękkie i twarde, akcent wyrazowy i zdaniowy
   • komunikat, nadawca, odbiorca, dialog, monolog, mowa zależna i niezależna
   • rzeczownik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), liczba, przypadek
   • przymiotnik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), liczba, przypadek, stopniowanie
   • liczebnik - główny, porządkowy, zbiorowy (kiedy stosujemy)
   • zaimek - podział ze względu na część mowy, którą zastępuje
   • czasownik, formy nieosobowe: bezokolicznik, zakończenia -no, -to, imiesłowy, odmiana przez osoby, liczby, rodzaje i czasy
   • przyimek (wyrażenie przyimkowe), spójnik, przysłówek (stopniowanie), partykuła, wykrzyknik
   • orzeczenie (czasownikowe i imienne), podmiot (gramatyczny, domyślny, logiczny), zdanie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze a złożone, przydawka, dopełnienie, okolicznik, imiesłowowy równoważnik zdania, zdanie złożone podrzędnie i współrzędnie - wykresy tych zdań
   • wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe
   • budowa słowotwórcza wyrazów, rodzaje formantów i ich funkcje
   • synonim, homonim, antonim, wyrazy wieloznaczne, archaizm, neologizm, zgrubienie, zdrobnienie
   • pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, wielka i mała litera (nazwy własne i pospolite, pisownia nazw świąt i obyczajów, nazw mieszkańców), łączna i rozdzielna pisownia - nie z różnymi częściami mowy, pisownia przymiotników złożonych
   • znaki przestankowe, interpunkcja zdania pojedynczego i złożonego
   • skróty i skrótowce
   • stosowanie zasad poprawności językowej, język literacki a potoczny
   • popularne związki frazeologiczne zaczerpnięte z mitologii i Biblii, błędy frazeologiczne

Szkoła Podstawowa: KLASA 8

1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
2. Pytania do tekstu.
3. Wiedza o literaturze:
   • rodzaje literackie: dramat, liryka, epika
   • gatunki: baśń a bajka, legenda, opowiadanie, komiks, mit, nowela, powieść (historyczna, przygodowa, fantasy), przypowieść, dramat, komedia, tragedia, nowela, tren, fraszka, pieśń
   • środki stylistyczne: podmiot liryczny, rym (dokładny/ niedokładny, parzysty/krzyżowy/okalający), rytm, wers, strofa, epitet, ożywienie, uosobienie, porównanie, pytanie retoryczne, dźwiękonaśladownictwo, apostrofa, przenośnia, obraz poetycki
   • pisemne formy wypowiedzi: opowiadanie odtwórcze i twórcze, list, opis postaci, zaproszenie, ogłoszenie, reklama, sprawozdanie, streszczenie, charakterystyka, rozprawka, przemówienie (perswazja, środki retoryczne)
4. Literatura:
   • Stanisław Lem, Bajki robotów - Trzej elektrycerze, Jak ocalał świat, Maszyna Trurla, Wielkie lanie (Wydawnictwo Literackie)
5. Nauka o języku:
   • głoska, spółgłoska, samogłoska, litera, sylaba, alfabet, przenoszenie wyrazu do kolejnej linijki, głoski miękkie i twarde, akcent wyrazowy i zdaniowy
   • komunikat, nadawca, odbiorca, dialog, monolog, mowa zależna i niezależna
   • rzeczownik - rodzaj (w l. pojedynczej i mnogiej), odmiana przez liczby i przypadki
   • przymiotnik - odmiana przez liczby, przypadki, rodzaje, stopniowanie
   • czasownik - odmiana przez osoby, liczby, rodzaje i czasy, strona czynna i bierna, czasowniki dokonane i niedokonane, przechodnie i nieprzechodnie, formy nieosobowe: bezokolicznik, zakończenia -no, -to, imiesłowy
   • liczebnik - główny, porządkowy, zbiorowy (kiedy stosujemy)
   • zaimek - podział ze względu na część mowy, którą zastępuje, odmiana
   • przyimek (wyrażenie przyimkowe), spójnik, przysłówek (stopniowanie), partykuła, wykrzyknik
   • orzeczenie (czasownikowe i imienne), podmiot (gramatyczny, domyślny, logiczny), zdanie, równoważnik zdania, zdanie pojedyncze a złożone, przydawka, dopełnienie, okolicznik, imiesłowowy równoważnik zdania, zdanie złożone podrzędnie i współrzędnie, wypowiedzenia wtrącone - wykresy tych zdań
   • wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe
   • synonim, homonim, antonim, archaizm, neologizm, zgrubienie, zdrobnienie, eufemizm
   • pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, wielka i mała litera (nazwy własne i pospolite, pisownia nazw świąt i obyczajów, nazw mieszkańców), łączna i rozdzielna pisownia - nie z różnymi częściami mowy
   • interpunkcja zdania pojedynczego i złożonego
   • skróty i skrótowce
   • rodzaje stylu - naukowy, popularnonaukowy, potoczny

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 1

1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:

• Renesans:
  • zakres szkoły podstawowej,
    
  • renesans - nazwa epoki, najważniejsze pojęcia: antropocentryzm, reformacja, humanizm,
    
  • renesansowy humanizm w pieśniach,
    
  • stoicyzm i epikureizm,
    
  • tren jako gatunek,
    
  • kompozycja Trenów.
    
• Lektury:
  • Jan Kochanowski: "Pieśń IX", ks. I, "Pieśń V", ks. II, "Tren IX", "Tren X", "Tren XI", "Tren XIX".

3. Kształcenie językowe:

• zakres szkoły podstawowej,
  
• znaki i ich rodzaje,
  
• elementy komunikacji językowej,
  
• oficjalna i nieoficjalna odmiana języka,
  
• pojęcie retoryki,
  
• wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni,
  
• podstawowe zasady ortografii i interpunkcji.

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 2

1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:

• Pozytywizm:
  • zakres klasy 1 liceum ogólnokształcącego,
    
  • ramy czasowe, nazwa epoki, charakterystyka, główne idee i hasła epoki, gatunki literatury pozytywistycznej,
    
  • program polskiego pozytywizmu,
    
  • filozofia pozytywizmu - przedstawiciele i kierunki filozoficzne,
    
  • powieść dojrzałego realizmu,
    
  • powieść polifoniczna,
    
  • powieść psychologiczna.
    
• Lektury:
  • "Zbrodnia i kara" F. Dostojewskiego.

3. Kształcenie językowe:

• zakres klasy 1 liceum ogólnokształcącego,
  
• znaki i ich rodzaje,
  
• elementy komunikacji językowej,
  
• funkcje języka,
  
• style językowe,
  
• perswazja i manipulacja,
  
• wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni,
  
• podstawowe zasady ortografii i interpunkcji.

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 3

1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:

• Dwudziestolecie międzywojenne:
  • zakres klasy 2 liceum ogólnokształcącego,
    
  • dwudziestolecie międzywojenne - nazwa, ramy czasowe, charakterystyka epoki,
    
  • Skamander - okoliczności powstania, przedstawiciele, model działania twórczego,
    
  • wizja niepodległej Polski w "Przedwiośniu", powieść polityczna.
    
• Lektury:
  • "Przedwiośnie" S. Żeromskiego,
    
  • "Do krytyków" J. Tuwima,
    
  • "Herostrates" J. Lechonia.

3. Kształcenie językowe:

• zakres klasy 2 liceum ogólnokształcącego,
  
• znaki i ich rodzaje,
  
• elementy komunikacji językowej,
  
• funkcje języka,
  
• style językowe,
  
• stylizacje językowe,
  
• relacje znaczeniowe i formalne między wyrazami (antonimia, synonimia, homonimia, polisemia),
  
• wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni,
  
• podstawowe zasady ortografii i interpunkcji.

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 4

1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Test historyczno-literacki sprawdzający wiedzę o epokach i znajomość lektur obowiązkowych na egzaminie maturalnym w 2025 roku:

• starożytność (antyk i Biblia),
  
• średniowiecze, renesans, barok, oświecenie,
  
• romantyzm, pozytywizm,
  
• Młoda Polska, 20-lecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji.