zima biologia

Biologia - sesja zimowa

Olimpiada Olimpus w sesji zimowej z biologii przeznaczona jest dla uczniów klas V-VIII szkoły podstawowej oraz I-III liceum ogólnokształcącego i ma zasięg ogólnopolski. Test olimpiady składa się z 30 pytań i podanych do nich 4 odpowiedzi. W testach z sesji zimowej tylko jedna z podanych odpowiedzi może być poprawna.

Olimpiada z biologii sprawdza wiedzę uczniów w zakresie znajomości anatomii, botaniki, zoologii. Pozwala również urozmaicić zajęcia lekcyjne oraz stanowi zewnętrzne źródło oceny poziomu wiedzy uczniów.

Testy z biologii dla szkoły średniej obejmują treści nauczania w zakresie rozszerzonym.



Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych lat nauki mogą być ponownie sprawdzane w bieżących testach.


Szkoła Podstawowa: KLASA 5

  1. Treści nauczania zawarte w zakresie materiału z przyrody w klasie 4.
  2. Samożywność i cudzożywność.
  3. Klasyfikacja organizmów.
  4. Wirusy i bakterie.
  5. Protisty.
  6. Budowa i różnorodność grzybów.
  7. Porosty - budowa, występowanie, znaczenie.
  8. Tkanki roślinne.
  9. Korzeń jako organ podziemny rośliny - budowa, funkcje i przekształcenia.

Szkoła Podstawowa: KLASA 6

  1. reści nauczania zawarte w zakresie materiału z biologii w klasie 5.
  2. Płazińce.
  3. Nicienie.
  4. Pierścienice.
  5. Stawonogi i mięczaki.
  6. Ryby - środowisko życia, przystosowanie, przegląd i znaczenie.
  7. Ochrona i występowanie ryb w Polsce.

Szkoła Podstawowa: KLASA 7

I. Treści nauczania biologii w klasie 6
II. Układ pokarmowy

  1. Pokarm - budulec i źródło energii:
    • klasyfikacja składników pokarmowych na budulcowe, energetyczne i regulujące;
    • budowa składników pokarmowych;
    • białka, cukry i tłuszcze w produktach spożywczych;
    • znaczenie węglowodanów, białek i tłuszczów w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.
  2. Witaminy, sole mineralne, woda:
    • przykłady witamin rozpuszczalnych w wodzie i w tłuszczach;
    • witaminy (A, D, E, K, z grupy B, C, H, PP) - występowanie, znaczenie, skutki niedoboru;
    • pierwiastki chemiczne w organizmie człowieka (P, Ca, Mg, Fe, J, F) - występowanie, znaczenie, skutki niedoboru;
    • woda.
  3. Budowa i rola układu pokarmowego:
    • odcinki przewodu pokarmowego;
    • rozpoznawanie narządów układu pokarmowego;
    • budowa i funkcje poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego;
    • budowa i rodzaje zębów;
    • trawienie w poszczególnych odcinkach układu pokarmowego;
    • enzymy trawienne;
    • gruczoły trawienne.
  4. Higiena i choroby układu pokarmowego:
    • choroby układu pokarmowego oraz zasady ich profilaktyki;
    • konsekwencje niewłaściwego odżywiania;
    • indeks masy ciała;
    • dieta, rodzaje diet;
    • higiena odżywiania się;
    • piramida zdrowego żywienia.

III. Układ krążenia:

  1. Budowa i funkcje krwi:
    • krew jako tkanka płynna;
    • skład krwi;
    • charakterystyka elementów morfotycznych krwi;
    • funkcje składników krwi;
    • proces krzepnięcia krwi;
    • grupy krwi, krwiodawstwo;
    • transfuzja krwi;
    • konflikt serologiczny.
  2. Krwiobiegi:
    • narządy układu krwionośnego;
    • krwiobieg duży i krwiobieg mały;
    • budowa i funkcje różnych typów naczyń krwionośnych.
  3. Budowa i działanie serca:
    • budowa i funkcje serca;
    • cykl pracy serca;
    • tętno i ciśnienie krwi.
  4. Higiena i choroby układu krążenia:
    • przyczyny chorób układu krwionośnego;
    • choroby układu krwionośnego;
    • krwotoki.

Szkoła Podstawowa: KLASA 8

I. Treści nauczania biologii w klasie 6
II. Genetyka

  1. Podstawowe prawa dziedziczenia:
    • wersje genu: allele dominujące i recesywne;
    • fenotyp i genotyp;
    • homozygota dominująca i recesywna, heterozygota;
    • prawo czystości gamet - krzyżówka genetyczna.
  2. Dziedziczenie płci u człowieka:
    • zasada dziedziczenia płci;
    • rozwiązywanie krzyżówek genetycznych przedstawiających choroby sprzężone z płcią: hemofilię oraz daltonizm;
    • genotypy osób zdrowych i chorych na hemofilię i daltonizm.
  3. Dziedziczenie grup krwi:
    • mechanizm dziedziczenia grup krwi i czynnika Rh;
    • rozpoznanie grup krwi na podstawie genotypów;
    • ustalenie grupy krwi (fenotypu) dziecka na podstawie znajomości grup krwi ich rodziców;
    • ustalenie czynnika Rh dzieci na podstawie znajomości czynnika Rh ich rodziców;
    • konflikt serologiczny - krzyżówka genetyczna.
  4. Mutacje:
    • rodzaje i przyczyny mutacji;
    • czynniki mutagenne;
    • przykłady chorób uwarunkowanych mutacjami genowymi i chromosomowymi;
    • choroby genetyczne (objawy, sposób dziedziczenia, sposób leczenia);
    • mechanizm dziedziczenia mukowiscydozy - krzyżówka genetyczna.

III. Ewolucja życia

  1. Ewolucja i jej dowody:
    • dowody ewolucji: bezpośrednie i pośrednie;
    • skamieniałości;
    • ogniwa pośrednie;
    • relikty;
    • jedność budowy i funkcjonowania;
    • narządy szczątkowe;
    • rozmieszczenie organizmów;
    • struktury homologiczne i analogiczne;
    • konwergencja.
  2. Mechanizmy ewolucji:
    • założenia teorii ewolucji;
    • dobór naturalny i sztuczny;
    • współczesne spojrzenie na ewolucję.
  3. Pochodzenie człowieka:
    • systematyka człowieka;
    • podobieństwa i różnice między człowiekiem a małpami człekokształtnymi;
    • przebieg ewolucji człowieka.

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 1

  1. Budowa i funkcja kwasów nukleinowych:
    • budowa i funkcje nukleotydów
    • rodzaje nukleotydów
    • dinukleotydy a witaminy
    • rodzaje kwasów nukleinowych
    • zasada komplementarności
    • budowa i funkcje DNA
    • replikacja DNA
    • budowa i funkcje RNA
  2. Budowa i właściwości komórki.
    • Budowa i funkcje komórki. Rodzaje komórek:
      • poziomy organizacji komórkowej organizmów
      • rozmiary i kształty komórek
      • rodzaje komórek (prokariotyczne, eukariotyczne) i ich budowa
      • rodzaje komórek eukariotycznych (roślinna, zwierzęca, grzybowa)
      • komórki wyspecjalizowane
      • przedziały komórkowe
    • Błony biologiczne:
      • funkcje błon biologicznych
      • budowa błon biologicznych
      • białka błonowe
      • właściwości błon biologicznych
    • Transport przez błony biologiczne:
      • rodzaje transportu przez błony (transport bierny i transport czynny)
      • osmoza w komórkach zwierzęcej i roślinnej
      • plazmoliza i deplazmoliza
      • odróżnianie substancji osmotycznie czynnych od substancji osmotycznie biernych
      • transport przez błony biologiczne z udziałem białek błonowych
      • transport pęcherzykowy
    • Jądro komórkowe. Cytozol:
      • budowa jądra komórkowego
      • upakowanie DNA w jądrze komórkowym
      • funkcje jądra komórkowego
      • transport przez pory jądrowe
      • cytozol - struktury cytoszkieletu (filamenty aktynowe, filamenty pośrednie, mikrotubule)
      • komórkowe szlaki transportu
      • ruch cytozolu
      • rzęski i wici
    • Mitochondria i plastydy. Teoria endosymbiozy:
      • budowa i funkcje mitochondriów
      • rodzaje plastydów
      • cechy, funkcje i występowanie plastydów
      • budowa chloroplastów
      • obserwacja plastydów
      • teoria endosymbiozy
      • organella półautonomiczne
    • Struktury komórkowe otoczone jedną błoną i rybosomy:
      • budowa siateczki śródplazmatycznej
      • funkcje siateczek śródplazmatycznych gładkiej i szorstkiej
      • budowa rybosomów
      • klasyfikacja rybosomów
      • rodzaje białek wytwarzanych na rybosomach
      • transport białek do organelli
      • budowa i funkcje aparatu Golgiego
      • budowa i funkcje lizosomów
      • rola przedziałów komórkowych w wytwarzaniu hormonów tarczycy
      • funkcje peroksysomu
      • funkcje wakuol
      • obserwacja kryształów szczawianu wapnia w wakuolach komórek roślinnych
    • Ściana komórkowa:
      • funkcje ściany komórkowej
      • budowa ściany komórkowej roślin
      • związki modyfikujące ściany komórkowe
      • połączenia międzykomórkowe u roślin
    • Cykl komórkowy. Mitoza:
      • cykl życiowy komórki eukariotycznej
      • chromosomy homologiczne
      • przebieg cyklu komórkowego
      • zmiany zawartości DNA w cyklu komórkowym
      • układ kontroli cyklu komórkowego
      • zaburzenia cyklu komórkowego
      • przebieg i znaczenie mitozy
      • wrzeciono kariokinetyczne
      • cytokineza w komórkach zwierzęcych i roślinnych
      • apoptoza i jej przebieg
      • podział prosty komórki bakterii
    • Mejoza:
      • przebieg i znaczenie mejozy
      • przebieg procesu crossing-over
      • zmiany zawartości DNA w komórce ulegającej mejozie
      • porównanie mitozy z mejozą
      • zmiany zawartości DNA podczas zapłodnienia

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 2

  1. Zarodek - początkowe stadium sporofitu roślin:
    • budowa i funkcje nasienia oraz jego elementów
    • budowa zarodków roślin nasiennych
    • kiełkowanie nasienia
  2. Korzeń - organ podziemny rośliny:
    • budowa i funkcje korzenia
    • rodzaje systemów korzeniowych
    • strefy korzenia
    • tkanki pierwotne korzenia
    • budowa pierwotna korzenia
    • budowa wtórna korzenia
    • etapy wtórnego przyrostu korzenia na grubość
    • korzenie przybyszowe
    • modyfikacje korzeni (powietrzne, podporowe, spichrzowe, czepne, ssawki, oddechowe)
  3. Pęd. Budowa i funkcje łodygi:
    • funkcje łodygi
    • budowa pierwotna łodygi
    • różnice w budowie łodygi paproci i roślin okrytozalążkowych
    • budowa wtórna łodygi
    • etapy wtórnego przyrostu łodygi na grubość
    • łodygi zielne i zdrewniałe
    • modyfikacje budowy łodyg (bulwy, rozłogi, kłącza, czepne, ciernie, spichrzowe)
  4. Budowa i funkcje liści:
    • funkcje liści
    • budowa morfologiczna liścia
    • typy ulistnienia
    • budowa anatomiczna liścia
    • budowa liścia roślin szpilkowych
    • liście różnych form ekologicznych roślin
    • modyfikacje liści (pułapkowe, spichrzowe, ciernie, łuskowate, liściaki, wąsy czepne, pochwy kwiatostanowe)
  5. Mchy - rośliny o dominującym gametoficie:
    • cechy mchów
    • budowa mchów
    • rozmnażanie się mchów
    • cykl rozwojowy płonnika pospolitego
    • znaczenie mchów w przyrodzie i dla człowieka
  6. Paprotniki - zarodnikowe rośliny naczyniowe:
    • cechy paprotników
    • różnorodność paproci
    • budowa nerecznicy samczej
    • cykl rozwojowy narecznicy samczej
    • budowa sporofitu skrzypu polnego
    • cykl rozwojowy skrzypu polnego
    • różnorodność widłakowych
    • cykl rozwojowy widliczki ostrozębnej
    • znaczenie paprotników w przyrodzie i dla człowieka
  7. Rośliny nasienne. Rośliny nagozalążkowe:
    • cechy roślin nasiennych
    • budowa nagozalążkowych na przykładzie sosny zwyczajnej
    • rozmnażanie się nagozalążkowych
    • cykl rozwojowy sosny zwyczajnej
    • budowa szyszki i nasienia
    • znaczenie roślin nagozalążkowych w przyrodzie i dla człowieka
  8. Rośliny okrytozalążkowe:
    • cechy roślin okrytozalążkowych
    • formy roślin okrytozalążkowych
    • budowa kwiatu obupłciowego okrytozalążkowych
    • rodzaje kwiatów
    • rodzaje kwiatostanów
    • rozmnażanie płciowe roślin okrytozalążkowych
    • cykl rozwojowy roślin okrytonasiennych na przykładzie wiśni ptasiej
    • sposoby zapylenia
    • samozapylenie a zapylenie krzyżowe
    • mechanizmy ochrony przed samozapyleniem
  9. Rozprzestrzenianie się roślin okrytozalążkowych:
    • budowa i powstawanie owoców
    • rodzaje owoców i owocostanów
    • budowa ziarniaka
    • sposoby rozprzestrzeniania się owoców - samosiewność i obcosiewność
    • sposoby rozprzestrzeniania się owoców (przez wiatr, zwierzęta, wodę)
    • budowa i rodzaje nasion
    • rozmnażanie wegetatywne i jego sposoby
  10. Różnorodność i znaczenie roślin okrytozalążkowych:
    • rośliny jednoliścienne
    • rośliny dwuliścienne
    • porównanie roślin jednoliściennych z roślinami dwuliściennymi
    • znaczenie roślin okrytozalążkowych w przyrodzie i dla człowieka

Liceum Ogólnokształcące: KLASA 3

  1. Układ krążenia u zwierząt:
    • płyny ustrojowe
    • barwniki oddechowe
    • funkcje układu krwionośnego
    • otwarty i zamknięty układ krwionośny
    • układ krwionośny u bezkręgowców
    • układ krwionośny u kręgowców
    • budowa serca u kręgowców
    • układy krwionośne jednobiegowe i dwubiegowe
    • ewolucja układów krwionośnych u strunowców
  2. Skład i funkcje krwi:
    • skład krwi
    • elementy morfotyczne
    • osocze
    • funkcje krwi
    • hematokryt
    • krzepnięcie krwi
    • rola trombiny w procesie krzepnięcia krwi
    • układ grupowy AB0
    • przeciwciała i antygeny w grupach krwi A, B, AB, 0
    • próba krzyżowa
    • konflikt serologiczny w zakresie Rh
  3. Budowa i funkcje układu krwionośnego:
    • podział układu krążenia
    • funkcje układu krwionośnego
    • budowa układu krwionośnego
    • budowa serca
    • zastawki
    • rodzaje i budowa naczyń krwionośnych
  4. Funkcjonowanie układu krwionośnego:
    • funkcjonowanie serca
    • układ bodźcowo-przewodzący serca
    • automatyzm serca
    • regulacja pracy serca
    • zjawiska elektryczne w sercu
    • cykl pracy serca
    • obiegi krwi
    • przepływ krwi w żyłach
    • ssące działanie przedsionków
    • mechanizmy pomp: oddechowej i mięśniowej
    • ciśnienie krwi i jego prawidłowa wartość
    • tętno
    • udział układu krwionośnego w homeostazie - regulacja ciśnienia krwi
    • krążenie wieńcowe
    • krążenie wątrobowe
  5. Układ limfatyczny:
    • funkcje układu limfatycznego
    • powstawanie i funkcje limfy
    • narządy limfatyczne - budowa i funkcje
    • naczynia limfatyczne - budowa i funkcje
    • funkcjonowanie układu limfatycznego
    • współdziałanie układów krwionośnego i limfatycznego
  6. Choroby układu krążenia:
    • związek między stylem życia a ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia
    • badanie krwi i interpretacja jego wyników
    • morfologia i lipidogram
    • badania diagnostyczne układu krążenia
    • choroby układu krążenia
  7. Budowa i funkcje układu odpornościowego:
    • funkcje układu odpornościowego
    • główne układy zgodności tkankowej
    • tkanki i narządy układu odpornościowego
    • komórki układu odpornościowego
    • czynniki humorlane
    • budowa, funkcje i swoistość przeciwciał
    • białka układu dopełniacza
    • białka fazy ostrej
    • cytokininy
  8. Rodzaje i mechanizmy odporności:
    • rodzaje odporności
    • odporność nieswoista
    • bariery ochronne organizmu
    • odporność swoista
    • odpowiedź immunologiczna
    • odpowiedź komórkowa
    • odpowiedź humoralna
    • reakcja zapalna i jej przebieg
    • rola komórek NK w odpowiedzi komórkowej nieswoistej
    • etapy reakcji odpornościowej na przykładzie komórek: nowotworowej i bakteryjnej
    • pamięć immunologiczna i jej znaczenie
    • pierwotna i wtórna odpowiedź immunologiczna
    • szczepienia ochronne
    • sposoby nabywania odporności swoistej czynnej i odporności swoistej biernej
  9. Zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego:
    • zaburzenia funkcjonowania odpowiedzi immunologicznej
    • AIDS
    • alergia i jej mechanizm
    • przeszczepy tkanek i narządów
    • immunosupresja i sytuacje wymagające jej zastosowania
    • choroby autoimmunologiczne (autoimmunizacyjne)

 

Dane kontaktowe

logo mobile
ul. Grochowska 341/268
03-822 Warszawa

olimpus@olimpus.edu.pl
Telefon: 22 517-16-50
Faks: 22 517-16-51

Obserwuj nas

meta facebook

Ta strona używa plików Cookies oraz działa zgodnie z Polityką prywatności.

Polityka prywatności