Olimpiada Olimpus w sesji zimowej z języka polskiego przeznaczona jest dla uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz I-IV liceum ogólnokształcącego i ma zasięg ogólnopolski. Test olimpiady składa się z 30 pytań i podanych do nich 4 odpowiedzi. W testach z sesji zimowej tylko jedna z podanych odpowiedzi może być poprawna.
Olimpiada z języka polskiego sprawdza wiedzę uczniów w zakresie czytania ze zrozumieniem, nauki o języku i literatury. Pozwala również urozmaicić zajęcia lekcyjne oraz stanowi zewnętrzne źródło oceny poziomu wiedzy uczniów.
Testy z języka polskiego dla szkoły średniej obejmują treści nauczania w zakresie podstawowym.
Zgodnie z zasadą kumulatywności wiedzy i umiejętności, na każdym etapie edukacyjnym uwzględniane są treści z poprzednich lat nauki, zgodnie z wymogami podstawy programowej. Oznacza to, że zagadnienia z wcześniejszych testów mogą być ponownie sprawdzane w późniejszych testach.
Szkoła Podstawowa: KLASA 4
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- baśń, legenda, opowiadanie, komiks
- cechy wiersza: rym, rytm, wers, strofa
- epitet, ożywienie, uosobienie, porównanie, przenośnia
- fikcja literacka
- autor, narrator, bohater, czas i miejsce zdarzeń
- osoba mówiąca (podmiot liryczny)
- wydarzenia, postacie i przedmioty fantastyczne i realistyczne
- Literatura:
- Błażej Kusztelski, Bogusław Orliński, "Nazywam się Mikołaj Kopernik"
- Błażej Kusztelski, Bogusław Orliński, "Nazywam się Mikołaj Kopernik"
2. Nauka o języku:
- głoska, litera, sylaba
- wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące
- komunikat, nadawca, odbiorca
- rzeczownik - rodzaj, liczba, przypadek
- przymiotnik - rodzaj (w l. poj. i mnogiej), liczba, przypadek
- alfabet, głoska, samogłoska, spółgłoska, litera, sylaba, przenoszenie wyrazu
- wyraz bliskoznaczny
- rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne
- akapit, opis postaci, opis przedmiotu
- pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h
- wielka i mała litera
- znaki interpunkcyjne
- stosowanie zasad poprawności językowej
- czasownik - liczba, rodzaj, czas, osoba
- bezokolicznik
Szkoła Podstawowa: KLASA 5
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy IV
- gatunki literackie: powieść (zdarzenie, wątek, fabuła) mit, opowiadanie, fraszka, bajka
- podmiot liryczny
- piosenka, refren, porównanie, przenośnia (metafora)
- Literatura:
- Andrzej Maleszka, "Magiczne drzewo"
2. Nauka o języku:
- zakres klasy IV
- zdanie, równoważnik zdania
- zdanie pojedyncze i złożone
- przysłówek, przyimek, wyrażenie przyimkowe, spójnik
- rzeczowniki własne i pospolite
- rzeczowniki występujące tylko w liczbie pojedynczej i tylko w liczbie mnogiej
- temat i końcówka, oboczności
- czasownik - tryby
- forma osobowa i nieosobowa czasownika; formy zakończone na -no i -to, konstrukcje ze słowem się
- stopniowanie przymiotnika i przysłówka
- liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe - odmiana, zapis dat
- podmiot, orzeczenie; grupa podmiotu i grupa orzeczenia
- spółgłoski miękkie i twarde
- zdrobnienia i zgrubienia, antonimy, synonimy
- formy wypowiedzi: opowiadanie, zaproszenie, podziękowanie, sprawozdanie, ogłoszenie
- pisownia nie z różnymi częściami mowy; pisownia cząstki by
Szkoła Podstawowa: KLASA 6
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy V
- gatunki: powieść fantastycznonaukowa, detektywistyczna, przygodowa, mit, nowela, bajka, dziennik, przypowieść
- narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa,
- punkt kulminacyjny, puenta, anafora, powtórzenie, apostrofa, kontrast, pytanie retoryczne, uosobienie
- fikcja literacka (fantastyczna i prawdopodobna)
- dialog, monolog
- rym dokładny i niedokładny
- Literatura:
- Małgorzata Musierowicz, "Ida sierpniowa"
2. Nauka o języku:
- zakres klasy V
- rzeczowniki o nieregularnej odmianie i nieodmienne
- zaimek (podział, odmiana),
- partykuła
- wykrzyknik
- czasowniki dokonane i niedokonane, strona czynna i bierna czasownika, tryby czasownika
- przydawka, dopełnienie, okolicznik
- podmiot domyślny i szeregowy
- zdania bezpodmiotowe/dodać/
- związki wyrazowe: główny i poboczne
- rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne, rdzeń
- formy wypowiedzi: charakterystyka, opis przeżyć wewnętrznych, opis postaci, opis obrazu
Szkoła Podstawowa: KLASA 7
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy VI
- gatunki literackie: bajka (morał, alegoria), przypowieść, satyra, komedia, tragedia, fraszka, pieśń, ballada
- świat przedstawiony utworu
- budowa utworu dramatycznego, punkt kulminacyjny, perypetia
- symbol, wyraz dźwiękonaśladowczy
- rodzaj literacki: dramat, liryka
- gatunki mieszane
- Literatura:
- Charles Dickens, "Opowieść wigilijna"
2. Nauka o języku:
- zakres klasy VI
- strona czynna i bierna czasownika, czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
- imiesłowy, imiesłowowy równoważnik zdania
- podmiot - rodzaje podmiotu (gramatyczny i logiczny, domyślny)
- zdania bezpodmiotowe
- zdania współrzędnie złożone - typy
- rozróżnianie zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie (bez typów zdań podrzędnych)
- orzeczenie czasownikowe i imienne
- głoski ustne, nosowe, dźwięczne, bezdźwięczne
- upodobnienia i uproszczenia fonetyczne
- akcent wyrazowy
Szkoła Podstawowa: KLASA 8
1. Czytanie tekstu literackiego lub popularnonaukowego ze zrozumieniem.
- Pytania do tekstu.
- Wiedza o literaturze:
- zakres klasy VII
- literatura piękna, naukowa, popularnonaukowa, literatura faktu
- rodzaje literackie: epika
- gatunki: sonet, elegia, tren, epos (epopeja)
- eufemizm, peryfraza (omówienie)
- zasady korzystania z informacji, poszanowanie praw autorskich
- Literatura:
- "Pan Tadeusz" księgi: I, II, IV, X, XI, XII
2. Nauka o języku:
- zakres klasy VII
- zdania współrzędnie i podrzędnie złożone - typy, wykresy
- mowa zależna i niezależna
- budowa słowotwórcza wyrazu; wyraz podstawowy i pochodny
- skróty i skrótowce
- poprawność językowa (polszczyzna ogólna)
- dialekt, gwara, język środowiskowy
- język literacki i potoczny
- etyka słowa, manipulacja językowa
- wyrazy modne
- treść i zakres wyrazu
- fakt i opinia
- rodzaje stylu (naukowy, popularnonaukowy, potoczny)
- synonim, antonim, homonim
- archaizmy, neologizmy
- formy wypowiedzi: przemówienie, recenzja
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 1
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:
- Biblia:
- zakres szkoły podstawowej,
- Biblia - podział ksiąg, czas powstania,
- motyw genezyjski, motyw vanitas,
- pojęcia: apokalipsa, sacrum, profanum, tora,
- styl biblijny.
- Lektury:
- fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniani, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana.
3. Kształcenie językowe:
- zakres szkoły podstawowej,
- znaki i ich rodzaje,
- elementy komunikacji językowej,
- funkcje języka,
- frazeologizmy biblijne,
- oficjalna i nieoficjalna odmiana języka,
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni,
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji.
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 2
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:
- Romantyzm:
- zakres klasy 1 liceum ogólnokształcącego,
- ramy czasowe, charakterystyka,
- główne idee i hasła epoki, gatunki literatury romantycznej,
- Adam Mickiewicz - wiedza ogólna o pisarzu i znajomość kalendarium twórczości.
- Lektury:
- A. Mickiewicz, Dziady, cz. III, ballady: Świtezianka, Lilije
3. Kształcenie językowe:
- zakres klasy 1 liceum ogólnokształcącego,
- znaki i ich rodzaje,
- elementy komunikacji językowej,
- funkcje języka,
- style językowe,
- perswazja i manipulacja,
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni,
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji.
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 3
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:
- Młoda Polska:
- zakres klasy 2 liceum ogólnokształcącego,
- ramy czasowe, nazwa epoki, charakterystyka, główne idee i hasła,
- filozofia modernizmu - przedstawiciele i kierunki,
- dekadentyzm,
- impresjonizm i symbolizm w sztuce,
- powieść realistyczna, powieść psychologiczna, powieść polifoniczna.
- Lektury:
- Zbrodnia i kara F. Dostojewskiego
3. Kształcenie językowe:
- zakres klasy 2 liceum ogólnokształcącego,
- znaki i ich rodzaje,
- elementy komunikacji językowej,
- funkcje języka,
- style językowe,
- stylizacje językowe,
- relacje znaczeniowe i formalne między wyrazami (antonimia, synonimia, homonimia, polisemia)
- wiedza z zakresu fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni,
- podstawowe zasady ortografii i interpunkcji.
Liceum Ogólnokształcące: KLASA 4
1. Czytanie tekstu literackiego lub nieliterackiego ze zrozumieniem.
2. Epoka i teksty z epoki:
- Literatura po 1945:
- zakres klasy 3 liceum ogólnokształcącego,
- powieść parabola,
- postawy wobec zła,
- egzystencjalizm,
- odwrócony konflikt pokoleń,
- totalitaryzm.
- Lektury:
- Dżuma A. Camus, Tango S. Mrożka
3. Kształcenie językowe:
- zakres klasy 3 liceum ogólnokształcącego,
- znaki i ich rodzaje,
- elementy komunikacji językowej,
- funkcje języka,
- style językowe,
- stylizacje językowe,
- komunikacja internetowa,
- język reklamy,
- slang i moda w języku,
- nowomowa.